De Belgische Minister van Defensie Ludivine Dedonder wil dat er nog meer extra geld naar Defensie gaat. Dit moet op korte termijn gebeuren en zou bovenop de reeds beklonken deal van 10 miljard euro extra voor Defensie komen. Dit zegt Dedonder in een interview met De Zondag, in aanloop naar de NAVO-top in Brussel die deze week plaatsvindt.
BNS Leopold I. (Foto: Belgische marine)
"Defensie lijdt onder de vele besparingen. Dat was al duidelijk toen ik hier anderhalf jaar geleden aantrad. Mijn opdracht is hetzelfde gebleven: Defensie opnieuw opbouwen", zei Dedonder tegen de genoemde Vlaamse zondagskrant. De oorlog in Oekraïne heeft volgens Dedonder voor een andere mindset gezorgd: "Het leger moet opnieuw een betrouwbare partner zijn, voor de burgers en voor onze partners. Het verschil is dat we door de oorlog meer bewust zijn van het belang daarvan. We dachten lange tijd dat vrede verworven was op het continent. Gevolg: dalende defensiebudgetten. Vandaag zijn we niet meer zo naïef."
NAVO-norm
Ook in België is de NAVO-norm van 2 procent een veelbesproken onderwerp. Dedonder wil graag richting de norm, maar voorlopig stelt Defensie haar doelen iets lager: "Die 2 procent is het streefdoel. We hebben daarom een groeipad uitgetekend naar 1,54 procent in 2030. We hebben begin dit jaar, voor de oorlog uitbrak, een belangrijk akkoord gesloten om ruim 10 miljard euro extra te investeren. Dat was een stevig signaal. Ik denk niet dat iemand zo'n bedrag verwacht had, maar vandaag leven we in een nieuwe realiteit."
Eind februari werd dus al groen licht gegeven door de Belgische ministerraad om 10 miljard euro te investeren in Defensie. Dit stond los van de situatie in Oekraïne. Dit geld wordt vooral geïnvesteerd in personeel, infrastructuur, verhoging van de capaciteit en het onderzoek naar en de ontwikkeling van nieuwe technologieën.
Toch is deze investering nog niet genoeg. Dedonder wil dit jaar extra geld naar Defensie "om de meest dringende noden in te vullen". Dedonder wil dat extra geld in de eerste plaats uitgeven "aan de uitrusting van onze militairen en aan cyberveiligheid".
Dedonder wil, als de regering akkoord is gegaan, het extra geld besteden aan "de uitrusting van onze militairen en aan cyberveiligheid". "Over hoeveel miljoenen het gaat, is nog niet duidelijk. Zullen we hiermee de 2 procent halen? Wellicht niet, maar dat is niet het voornaamste. Wat telt is wat we doen met het extra geld", aldus Dedonder.
April
Misschien neemt DeDonder (PS) genoegen met een stijging van 1,1 naar 1,54 procent, vanuit de oppositie komt een resolutie om het budget de komende acht jaar op te voeren naar 2 procent van het BBP. Dat meldt HLN.be. Kamerlid Theo Francken van de N-VA dient die resolutie in, en ook Jasper Pillen (Open Vld) en premier Alexander De Croo (Open Vld) zijn voorstander van een nieuwe verhoging. Pillen oppert om naar het gemiddelde van de niet-nucleaire NAVO-landen te gaan: 1,77 procent, als tussenstap. Maar Pillen vindt dat België echt aan de NAVO-norm moet voldoen.
HLN schrijft dat er in april een akkoord kan zijn over de extra investering.
Illustratie van twee Belgische ASW-fregatten, een met twee lanceerinrichtingen en een zonder. (Beeld: DMO, aanpassing: Marineschepen.nl )
Gevolgen voor Nederland
Extra geld voor de Belgische Defensie kan ook voor Nederland gevolgen hebben. Nederland en België werken intensief samen op marinegebied. Op dit moment wordt er bijvoorbeeld gewerkt aan ASW-fregatten voor beide landen.
Eerder bleek dat het budget dat België hiervoor had uitgetrokken toch te krap was. Men moest concessies doen op het gebied van de verticale lanceersystemen. Dit zou als gevolg kunnen hebben dat een Belgisch fregat volledig bewapend is, terwijl het andere het zonder raketten moet stellen.
Extra geld kan de Belgen uit de brand helpen, maar het beschikbare budget is een vroeg stadium vastgelegd in een wet. Het is dus lastig worden om dit budget zomaar aan te passen, maar toen in januari bekend werd dat er 10 miljard extra zou worden geïnvesteerd, werd al wel gesproken over verhoging van het budget voor de fregatten.
Extra budget kan ook positieve gevolgen hebben voor het hele project. Omdat Nederland en België zich volledig aan elkaar verbonden hebben wat betreft de bouw van de fregatten, zijn beide landen afhankelijk van elkaars budget. In 2020 werd bekend dat er moest worden gesneden in het gezamenlijke ontwerp voor de ASW-fregatten. Hierdoor werd de ruimte voor de varende drones verkleind, werden de elektromotoren verkleind en werd accommodatie voor opstappers verminderd. Begin dit jaar bleek dat de ontwerpers tegen de grenzen van het ontwerp aanlopen: wat de marine wil, past niet zomaar in het (verkleinde) ontwerp.
