Het Russische ministerie van Defensie maakte vanmiddag melding van een incident in de Zwarte Zee waar momenteel de Britse torpedobootjager HMS Defender en Nederlands fregat Zr.Ms. Evertsen opereren. Een Russisch vliegtuig zou schoten hebben gelost en bommen in zee hebben gegooid, nabij het Britse marineschip. De Royal Navy ontkent. Maar volgens een reportage van een BBC-journalist aan boord van de Defender zijn er wel schoten gehoord.
HMS Defender eerder deze week in de Zwarte Zee. (Foto: Britse marine)
Een Su-24 zou vier bommen hebben gegooid "in het pad" van de Defender en ook zou het vliegtuig, zo berichtten Russische media, waarschuwingsschoten hebben gelost omdat de Defender in Russische territoriale wateren zou zijn geweest. In een verklaring van het Britse ministerie van Defensie op Twitter staat: "Er zijn geen waarschuwingsschoten gevuurd richting HMS Defender. Het Britse marineschip is bezig met een onschuldige passage doorvaart in Oekraiense territoriale wateren, in overeenstemming met internationale wetten."
Het Britse ministerie van Defensie denkt dat de Russen een schietoefening hebben uitgevoerd en daar aan voorafgaand een waarschuwing voor het scheepvaartverkeer voor hadden gegeven.
Evertsen niet in de buurt
Hoewel beide schepen dus in de Zwarte Zee zijn, was het Nederlandse fregat Zr.Ms. Evertsen vanmiddag niet in de buurt van de Defender. "De Evertsen voer een heel eind verderop", zei een woordvoerder van het ministerie van Defensie vanmiddag tegen Marineschepen.nl.
Wel is de Evertsen in beeld bij de Russische marine. Het Nederlandse fregat wordt, net als de Amerikaanse en Britse collega's, scherp in de gaten gehouden, liet het Russische ministerie van Defensie eerder weten. In het kader van de Nederlandse, Britse en Amerikaanse aanwezigheid in de (internationale wateren van de) Zwarte Zee, oefende de Russische krijgsmacht op de Krim met het lanceren van Kh-35 en Yakhont (Oniks) antischipraketten op een oefendoel. Deze missiles zijn onderdeel van de Bal en Bastion-kustverdedigingssystemen en kunnen marineschepen op grote afstand treffen. Rusland heeft zich in het gebied gespecialiseerd in het ontzeggen van de toegang van een tegenstander in een bepaald zeegebied, en daar zijn deze systemen een belangrijk onderdeel van.
Geschaduwd door 20 vliegtuigen
Helemaal stil rond de Defender was het ook niet vanmiddag, zo blijkt uit een reportage van de Britse BBC-journalist Jonathan Beale die verslag doet vanaf het Britse schip. Beale meldt dat de Defender in wat Rusland ziet als territoriale wateren van de Krim heeft gevaren en dat er door de Russische kustwacht waarschuwingen via de verbinding zijn gegeven. Ook zijn er, volgens hem, zo'n 20 Russische vliegtuigen in de buurt en waren schoten te horen aan boord.
Volgens Beale was HMS Defender al over gegaan op action stations (gevechtswacht) toen het schip de meest zuidelijke deel van de Krim naderde. "Wapens aan boord van de torpedobootjager waren al geladen", meldt de BBC, dat verder meldt dat de passage een bewuste actie was om een punt te maken naar Rusland. Twee Russische kustwachtschepen schaduwden het marineschip en naderden tot op 100 meter afstand. De waarschuwingen over de radio werden steeds vijandiger, inclusief: "als je niet van koers veranderd, zal ik het vuur openen". Er werden schoten in de verte gehoord, bericht Beale. De commandant van de Defender zou bovendien hebben gezegd dat er meer dan 20 Russische militaire vliegtuigen in de nabijheid waren.
In het gebied waar de Defender voer, was door Rusland een oefening aangekondigd.
Op YouTube is een audiofragment geplaatst dat een opname moet zijn van (een deel van) de conversatie tussen een Russisch "marineschip" 363 en HMS Defender. Het is niet zeker of het om originele en ongewijzigde audio gaat, het kustwachtschip dat in beelden van de BBC op korte afstand van de Defender te zien was had naamsein 363 op de romp.
Overigens wordt de Evertsen als eerste opgeroepen, maar heeft de Russische afzender zich mogelijk vergist en roept daarna de Defender op. De Defender antwoordt wel. In een enigszins moeizame conversatie, mede doordat de persoon aan boord het Russische marineschip de Engelse taal niet volledig machtig is en de verbinding te wensen over laat, wordt de Defender gemeld dat het schip een gevaarlijk gebied nadert en stuurboorduit moet gaan.
Nep-AIS
Zr.Ms. Evertsen en HMS Defender zijn beide ruim een week in de Zwarte Zee waar zij ver weg van het stafschip, vliegkampschip HMS Queen Elizabeth, opereren. Gisteren hebben de twee genoemde schepen de Oekraiense havenstad Odessa verlaten. Overigens was tijdens dat havenbezoek een nep-AIS-signaal opgezet dat de twee schepen tot op een zeemijl afstand van Sebastopol, op de Krim liet varen alsof Nederland en Groot-Brittannië wilden onderstrepen dat zij de Russische claims op de Krim niet erkennen. Onduidelijk is wie achter de AIS-misleidingsactie zat.
Luchtaanvallen
Er gebeurt vandaag ook heel wat rond de andere schepen van de taakgroep. Sinds gisteren vliegen F-35B vliegtuigen van het Amerikaanse Korps Mariniers en de Britse luchtmacht gevechtsmissies op doelen van terroristen. Dat doen zij vanaf de Queen Elizabeth dat momenteel in het oosten van de Middellandse Zee vaart. De operaties zijn de eerste gevechtsvluchten van Amerikaanse vliegtuigen vanaf een niet-Amerikaanse carrier sinds 1943.
