Het Noorse ministerie van Defensie staat open voor het bestellen van nog eens twee extra Type 212CD-onderzeeboten. Dat blijkt uit een interview bij de Noorse televisiezender TV2 met de minister van Defensie Bjørn Arild Gram en de commandant van de onderzeedienst Jim Robertsen. De belangrijkste reden is de verhoogde Russische activiteit in de Noord-Europese wateren.
Illustratie van de 212CD. (Beeld: tkMS)
De Noren zien dat het zwaartepunt van de Russische maritieme activiteiten in Noord-Europa ligt. Hierdoor vindt men dat Noorwegen een ambitieuzer onderzeebootplan nodig heeft om als marine goed af te kunnen blijven schrikken.
Vernieuwing van een verouderde vloot
De Noorse onderzeedienst beschikt over zes onderzeeboten van de Ulaklasse. Deze boten zijn ruim 33 jaar oud en tegenwoordig zijn er telkens minder dan vier boten tegelijkertijd operationeel volgens minister Gram.
De afgelopen jaren gaf de Noorse marine veel geld uit aan onderhoud van de oude onderzeeboten om deze operationeel te houden. Noorwegen bestelde vier nieuwe Type 212CD-onderzeeboten bij het Duitse ThyssenKrupp Marine Systems (tkMS). Het contract van deze overeenkomst werd in juli 2021 getekend en afgelopen september werd in Kiel het eerste staal gesneden. De nieuwe onderzeeboten hebben een lengte van 74 meter en een waterverplaatsing van 2.500 ton.
In totaal gaat het om zes Type 212CD-onderzeeboten; vier voor Noorwegen en twee voor Duitsland. Voor de Noren is een totaalbedrag van ongeveer 50 miljard Noorse kronen gemoeid, wat neerkomt op 6,7 miljard euro. Het was de grootste order in de geschiedenis van tkMS.
De verwachting is dat de eerste onderzeeboot van het Type 212CD in 2029 opgeleverd zal worden.
Extra nieuwe onderzeeboten nodig
Volgens de commandant van de Noorse onderzeedienst Jim Robertsen zijn vier nieuwe onderzeeboten niet genoeg. Robertsen wil minstens zes nieuwe onderzeeboten zien om goed tegenwicht aan de Russische dreiging te kunnen bieden.
Volgens Robertsen zou de toename een verdubbeling van de mogelijkheden betekenen, omdat het dan mogelijk is om continu in twee verschillende gebieden te opereren en het afschrikkende effect te verdubbelen.
Robertsen staat niet alleen in zijn overtuiging. Eerder had de Noorse Defensiecommissie zes onderzeeboten geadviseerd. In mei werd een adviesrapport aan minister van Defensie Gram overhandigd, waarin stond dat er zes nieuwe fregatten en twee extra nieuwe onderzeeboten bij moesten komen.
De Noorse commandant der Strijdkrachten Eirik Kristoffersen hamert nog sterker op het belang hiervan. Kristoffersen presenteerde deze zomer zijn eigen specialistische militaire advies en gaf hierin aan dat de uitbreiding van vier naar zes Type 212CD-onderzeeboten een hogere prioriteit moet krijgen dan de nieuwe fregatten.
"Onderzeeboten zijn erg lastig te detecteren en op de korte en middellange termijn is er geen technologie geïdentificeerd die deze kwaliteit teniet kan doen. Een versterking met extra onderzeeboten zal de mogelijkheden vergroten voor onze strijdkrachten om vijanden in hun handelen te beperken. Daarnaast vergroot het de mogelijkheid om met welke maritieme kracht dan ook het gevecht aan te gaan", zo was te lezen in het advies van Kristoffersen.
KNM Roald Amundsen een van de vier resterende fregatten van de Fridtjof Nansenklasse. De Noorse marine begon met vijf fregatten, maar verloor er één toen de Helge Ingstad in 2018 na een aanvaring zonk. De schepen moeten worden vervangen. (Foto: Jakob Ostheim/ Noorse marine)
Marine een van de hoofdthema's voor Noorwegen
Tijdens het interview werd ook aan minister van Defensie Bjørn Arild Gram gevraagd hoe hij naar de kwestie kijkt. Gram hield hierin een slag om de arm, maar gaf ook aan zeker open te staan voor uitbreiding: "Ja, het is iets waar we rekening mee zullen houden bij het werken aan het nieuwe meerjarenplan. Ik kijk naar de mogelijkheid om het aantal onderzeeboten verder uit te breiden."
Er staat echter nog niets vast, zo verzekert Gram. De conclusie zal pas volgend jaar volgen als dit meerjarenplan voor de krijgsmacht door het kabinet gepresteerd wordt. Hierover is nog weinig bekend, maar Gram gaf al wel aan dat de marine één van de hoofdthema’s van het plan zal zijn.
Russische dreiging
De wens van meerdere Noorse militairen om extra onderzeeboten aan te schaffen, toont nog maar eens aan hoe serieus de Russische dreiging genomen wordt. Robertsen zei daar het volgende over bij Tv2: "Het is Rusland dat ons beeld van de vijand vormt. Het is bovendien in het noorden waar Rusland zijn strategische onderzeeboten met kernwapens heeft."
Niet alleen in Noorwegen denkt men er zo over. Ook de NAVO maakt zich zorgen om het noordpoolgebied. Dat blijkt uit de woorden van luitenant-admiraal Rob Bauer, NAVO's hoogste militair, die hij afgelopen maandag sprak in Reykjavik, IJsland. "De toenemende concurrentie en militarisering in het Noordpoolgebied, vooral door Rusland en China, zijn zorgwekkend", tekende High North News op uit de mond van LADM Bauer.
Het noordpoolgebied is nog steeds een Russisch militair bolwerk dat steeds verder wordt uitgebreid, zei Bauer. "We moeten ons voorbereiden op het feit dat een conflict zich op elk moment en in elk domein kan voordoen, inclusief het noordpoolgebied. De Russische dreiging kan ook uit het Hoge Noorden komen."
Auteur: Tobias Kappelle Tobias werkt sinds augustus 2020 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Daarnaast is hij vooral actief in de sportjournalistiek bij onder andere AD Sportwereld, Eurosport en Hockey.nl. Tobias studeerde Geschiedenis en Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en deed een master Media & Journalistiek aan de Erasmus University Rotterdam.
