De Conte di Cavour (550) is het vlaggenschip van de Italiaanse marine. Met de komst van de Cavour verdubbelde het aantal Italiaanse vliegdekschepen naar 2; de andere aircraft carrier is de -veel kleinere- Giuseppe Garibaldi. De Cavour is bedoeld als vliegkampschip, stafschip, amfibische operaties en logistieke operaties, en hospitaalschip.
Het Italiaanse vliegkampschip NMM Cavour. (Foto: Italiaanse marine)
Historie
Toen het vliegdekschip Giuseppe Garibaldi in 1985 net was toegevoegd aan de Italiaanse vloot, was het plan om halverwege de jaren '90 de marine te verbreden met nog een vliegkampschip. Om politieke en economische reden verdween het draagvlak voor een nieuwe carrier steeds meer en toen de Koude Oorlog begin jaren '90 eindigde, leek er geen interesse meer te zijn in nog een carrier.
Het project, een samenwerking tussen Directoraate-General of Naval Weaponry (NAVARM) en Fincantieri, werd aangepast en het nieuwe schip zou een Landing Helicopter Dock (LHD) worden: een helikopter carrier met een dok voor landingsvaartuigen. Bovendien zou het een stuk korter zijn dan de 244 meter van nu.
Eind jaren '90 was de wereld echter dusdanig veranderd dat er toch belangstelling was voor een vliegkampschip. In Italie sloeg men opnieuw aan het ontwerpen en er kwam een schip uit de bus rollen met een waterverplaatsing van 30.000 ton. Overigens had het nieuwe ontwerp nog wat amfibische eigenschappen van eerdere tekeningen behouden. Zo bleef er ruimte voor extra boten en bleven de laadkleppen voor voertuigen. Dit zou een flexibileit opleveren die later een van de sterkste punten zouden blijken.
Kort na deze laatste verandering werd het ontwerp goedgekeurd en in november 2000 werd het schip besteld.
Behalve het ontwerp, is ook de naam van het schip meerdere malen gewijzigd: van Luigi Einaudi naar Andrea Doria en uiteindelijk Conte di Cavour, een staatsman en grondlegger van de Italiaanse marine.
De totale kosten van de Cavour waren 1,3 miljard euro.
Dwarsdoorsnede Cavour
Taken
De taken van het Italiaanse vlaggenschip zijn divers. De kracht van het schip ligt in de flexibiliteit: het kan als platform voor helikopters en/ of vliegtuigen functioneren, maar het heeft ook ruimte voor een groot aantal voertuigen plus mariniers. Enerzijds kan het voor luchtoverwicht zorgen middels heli's en vliegtuigen en anderzijds deelnemen aan een amfibische operatie of voertuigen gebruiken voor noodhulp na een humanitaire ramp. De helikopters kunnen ook ingezet worden om onderzeeboten te bestrijden.
Daarnaast beschikt het over zeer uitgebreide voorzieningen voor een staf (of staven) die andere eenheden moeten aansturen. De Cavour kan dus ingezet worden om leiding te geven aan een grote groep eenheden op/ onder water, in de lucht en op het land.
Met de ruime voorzieningen is het uiteraard ook mogelijk om grote groepen mensen snel te evacueren.
De hangar van de Cavour. Links is de ingang te zien; hier is een van de laadkleppen om voertuigen direct vanaf de wal naar binnen of buiten te laten rijden.
Ontwerp
Het totale vliegdek is 232 meter lang, de startbaan voor vliegtuigen is 183 meter. Met de skischans aan het einde van de rit, lukt het speciale STOVL vliegtuigen zoals de Harrier en F-35B (ook bekend als JSF) om op te stijgen. Onder het vliegdek bevinden zich de hangaars en de uitgebreide commandocentrale verspreid over 1100 vierkante meter. Er zijn in de commandocentrale 150 werkstations waar maximaal 230 mensen kunnen werken. Hier worden de sensoren en wapens van de Cavour bediend, maar ook kan een totale operatie met honderden eenheden worden aangestuurd. Gelet op de grootte van de centrale is gekozen om deze onder het vliegdek te plaatsen, in plaats van in het "eiland" op het vliegdek.
Vanaf het vliegdek leiden zes liften naar de onderliggende hangaars. Met de twee liften van 30 ton kunnen vliegtuigen naar boven en beneden worden gebracht en met de twee 15 ton en de twee 7 ton liften kunnen lichtere goederen een verdieping hoger of lager. De hangaar en garage beslaan een oppervlakte van 2.500 vierkante meter. Hier kunnen ook voertuigen staan; er is plaats voor 100 lichtere voertuigen (zoals jeeps) of 24 main battle tanks.
Aan de buitenzijde is plaats voor vier LCVP landingsvaartuigen.
Verder naar beneden valt op dat de voorzieningen voor bemanning en opstappers uitstekend is. Officieren en hogere onderofficieren slapen in 1 of 2 persoonshutten, de lagere rangen slapen in vier persoonsverblijven. Voor (amfibische) eenheden die korte tijd aan boord zijn, zijn er slaapzalen. Uiteraard ontbreken ook bars, een bioscoop en sportvoorzieningen niet. De Cavour is net een kleine stad, dus ook een ziekenhuis kan niet ontbreken. Er zijn drie operatiekamers, er is een slaapzaal, voor onderzoek zijn röntgen en CT scans aan boord en een laboratorium. Tandartsen leven zich uit in de tandartsenpraktijk aan boord.
Zoals alle moderne marineschepen, zit de Cavour vol met (digitale) techniek. Om alle systemen aan elkaar te koppelen is er maar liefst 1360 kilometer aan kabels gelegd en zijn 190 camera's geplaatst. Een andere recente ontwikkeling is aandacht voor het milieu. De Cavour voldoet aan strenge milieu eisen voor verpakking, voedsel en afval(stoffen).
Film over de Cavour.
Bouw en proefvaart
De kiel van de Cavour werd gelegd bij de scheepswerf Riva Trigoso in Genua op 17 juli 2001. Hier werd het achterste deel van het schip gebouwd en het voorste deel in La Spezia bij de scheepswerf Muggiano. In La Spezia werden de twee delen samengevoegd.
Op 18 december 2006 had de eerste proefvaart plaats en op 10 juni 2009 werd het schip formeel in dienst gesteld van de Marina Militare, de Italiaanse marine.
Voortstuwing
Het vliegdekschip wordt voortgestuwd door vier GE/Fiat LM2500 gasturbines die lokaal in licentie gebouwd zijn door FiatAvio. De vier leveren in totaal 88.000 pk. Daarmee drijven ze twee assen aan met vijfbladige schroeven. De Cavour kan een topsnelheid halen van 28 knopen, maar verbruikt dan 25 ton diesel per uur. Op kruissnelheid, 16 knopen, wordt het verbruik teruggedrongen tot 3 ton per uur. Dan kan het schip 7.000 zeemijlen afleggen zonder olie te laden. Het schip heeft een capaciteit van 2,5 miljoen liter scheepsdiesel.
Wapens en sensoren
De belangrijkste wapensystemen en sensoren van vliegkampschepen bevinden zich natuurlijk aan boord van de vliegtuigen zelf. Met hun sonar en radarapparatuur brengen ze op grote afstand dreigingen in kaart en kunnen ze deze eventueel aanvallen.
De Cavour heeft echter ook zelf een uitgebreid pakket aan sensoren en wapensystemen. Deze worden bediend vanuit de commandocentrale. De multi-function phases array radar SPY-790 EMPAR zorgt voor luchtbeeld, zeebeeld en het volgen en aanwijzen van doelen voor de Aster raketten. De EMPAR draait 1 rondje per seconde, maar dat is niet te zien, want ter bescherming van de radar is er een koepel overheen geplaatst. Voor het opsporen van vliegtuigen en raketten op lange afstand staat de RAN-40L radar aan boord van de carrier. Deze heeft een bereik van 400 km. Beide radars zijn modern en geavanceerd.
Het vliegdek van de Cavour 's nachts. Boven op het eiland staan de radars. De eerste (radar met bol) is de EMPAR en de achterste grote zwarte plaats is de RAN-40L lange afstand luchtwaarschuwingsradar.
Doelen op korte tot middellange afstand op zee, evenals zeer laag vliegende raketten, worden gedetecteerd door de RAN-30X/I (SPS-791). De RTN-25X zorgt voor doelaanwijzing van de 76mm kanons. Behalve radar zijn ook diverse (infrarood)camerasystemen geinstalleerd om de omgeving scherp in de gaten te houden. De systemen worden gecompleteerd met navigatieradars en radars voor luchtverkeersleiding.
Behalve boven water, kan de Cavour ook onder water kijken. Uiteraard met een sonar. Onder de boeg zit de Whitehead Alenia Sistemi Subacquei SNA 200 sonar voor navigatie en het ontwijken van mijnen.
Vier A43 SYLVER VLS systemen met 8 cellen voor verticale lancering huisvesten de (in totaal 32) Aster 15 raketten tegen luchtdoelen (bereik max 30 km). Uiteraard is ook het Italiaanse OTO Melara weer van de partij aan boord van dit Italiaanse schip: er staan twee 76mm kanons opgesteld en drie Oto Melara KBA 25/80mm snelvuurkanons.
Een Harrier van de Italiaanse marine landt op het vliegdek van de Cavour. In het eiland zijn vele raampjes te zien met professionele vliegtuigspotters. (Bron: Italiaanse marine)
Air wing
Aan boord van de Cavour is ruimte voor 20 tot 24 vliegtuigen en helikopters. De Cavour heeft geen vaste air group zoals dat op Amerikaanse schepen gebruikelijk is, de samenstelling is afhankelijk van de missie.
Het Italiaanse vliegdekschip maakt van een skischans en dus van short takeoff vertical landing (STOVL) vliegtuigen. Op dit moment is dat de Harrier AV-8B en in de toekomst F-35B Lightning II. Er is ruimte voor maximaal acht vliegtuigen.
Het dek van de carrier is geschikt voor zware helikopters. Normaliter opereren er de Agusta Westland EH-101 heli's, NH-90 en de SH-3D Sea King.
De gebruikelijke samenstelling van air wing is 8 vliegtuigen en 12 helikopters.
NMM Cavour met hulpgoederen onderweg naar Haïti. (Foto: Italiaanse marine)
Inzet
Een jaar na indienststelling diende de eerste echte missie van de Cavour zich aan. Het schip werd op 19 januari 2010 naar Haïti gestuurd om hulp te verlenen na de aardbeving aldaar.
In 2011 nam het deel aan de internationale operatie tijdens de opstand in Libië.
In 2013 en 2014 maakte het, samen met twee andere Italiaanse marineschepen, een reis om het Afrikaanse continent. De schepen legden een afstand van 18.000 zeemijlen af en bezochten 21 havens in 20 verschillende landen.
De Cavour was in 2015 - 2016 het vlaggenschip van de EUNAVFOR Med (operatie Sophia), de missie tegen mensensmokkelaars rond de Middellandse Zee.
National Geographic op de Cavour.
Nummer
Naam
In dienst
550
Cavour
2009
Afmetingen
244x39x7
Max. waterverplaatsing
27.900
Max. snelheid
30 knopen
Bemanning
451 vaste bemanningsleden
203 boordvliegploeg
140 staf voor leiding geven over een vloot of operatie
325 San Marco Regiment (Italiaanse mariniers)
Voortstuwing
4x GE/Fiat LM2500 gasturbines; COGAG (COmbined Gas And Gas)
Wapensystemen
32x Aster 15 raketten tegen luchtdoelen
2x 76mm Oto Melara
3x Oto Melara KBA 25/80mm snelvuurkanons
Sensoren
RAN-40L lange afstand luchtbeeld radar
SPY-790 EMPAR luchtbeeld, zeebeeld- en doelaanwijsradar
RAN-30X/I (SPS-791) zeebeeldradar
RTN-25X doelaanwijsradar 76mm kanons
Galileo Avionica SPN 720 radar luchtverkeersleiding en precision approach
GEM Elettronica MM/SPN-753(v)4 navigatieradar
WASS SNA 200 mijndetectie- en navigatiesonar
SLAT torpedo decoy towed array sensor (detectie en misleiding torpedo's)
Sagem VAMPIR-MB IRAS infrarood systeem
Selex Galileo SASS warmtebeeld/ infrarood systeem
Telephonics AN/SPN-41A all-weather instrument approach landing system
Air wing
Max 20-24 vliegtuigen en heli's
Harrier AV-8B of F-35B Lightning II vliegtuigen
Agusta Westland EH-101 helikopters
NH-90 helikopters
SH-3D Sea King helikopters
Voertuigen
Alle combinaties mogelijk van 100 lichte voertuigen tot 24 main battle tanks