|
|
Soryuklasse (16SS) onderzeeboten (Japan)
Laatst aangepast: 07-08-2015
De Sōryūklasse onderzeeboten (16SS) is de nieuwste klasse dieselelektische aanvalsonderzeeboten van de Japanese Maritime Self-Defence Force (JMSDF). Deze Japanse subs hebben de grootste waterverplaatsing van alle conventionele onderzeeboten na de Tweede Wereldoorlog. De Soryu is vernoemd naar een vliegdekschip dat tijdens de Tweede Wereldoorlog mee heeft gedaan met de aanval op Pearl Harbour.
De Unryu is de tweede boot van de Soryuklasse. (Foto: Japanse marine)
Het ontwerp van de Soryuklasse is een evolutie van de Oyashioklasse onderzeeboten. De twee klasses zijn makkelijk uit elkaar te houden door het X-roer van de Soryu's. De Oyashio's, generatiegenoten van de Nederlandse Walrusklasse, hebben een +-roer.
Ontwerp en taak
Aanvalsonderzeeboten zijn ontworpen voor de jacht op en de vernietiging van andere onderzeeboten en oppervlakteschepen. Dit is een taak die goed te rijmen is met de zelfverdedigingsopdracht van de Japanse krijgsmacht. De onderzeeboten zijn een belangrijk afschrikmiddel tegen China, een land dat van het versterken van haar maritime slagkracht een prioriteit heeft gemaakt.
Met een lengte van 84 meter en een waterverplaatsing van 2.900 ton boven water en 4.2000 onder water is de Soryuklasse een grote dieselelektrische onderzeeboot. Deze boten zijn in staat om lang en ver van huis te kunnen opereren.
De bouw van de Soryu's is een samenwerking tussen Mitsubishi Heavy Industries en Kawasaki Shipbuilding Corporation, twee Japanse grootmachten in de (maritime) industriële sector.
Het X-roer wordt bediend door sterk geautomatiseerde systemen, net als een groot deel van de overige systemen aan boord. Dankzij X-configuratie en de automatische systemen zijn de onderzeeboten zeer wendbaar en kunnen ze tot zeer dicht op de zeebodem opereren.
De huid van de onderzeeboten is voorzien van speciale echovrije ' tegels' . Dit systeem zorg zowel voor absorptie van actieve sonar als de geluidsisolatie van geluiden van binnenuit (tegen passieve sonar). Dit systeem is oorspronkelijk ontwikkeld in Nazi-Duitsland, maar wordt tegenwoordig voor vrijwel alle onderzeeboten gebruikt.
Bij het ontwerpen van de onderzeeboten is veel aandacht besteed aan de hydronamische eigenschappen. Op deze foto is dat te zien aan bijvoorbeeld de hydrofoon voor op de boot. De kap ziet er uit als een soort vin (achter het voorste oog). De toren lijkt geleidelijk over te gaan in de romp. En ook dat zorgt voor een betere stroming van water langs de boot; dit levert minder geruis en minder weerstand op. De Hakuryu vaart hier Hawaï binnen. (Foto: Japanse marine)
Belangrijke stap naar lithium-ion batterijen
De eerste zeven Soryu onderzeeboten zijn uitgerust met AIP, luchtonafhankelijke voortstuwing, naast de traditionele configuratie van diesels en lood-zuur batterijen. Dankzij AIP kan een onderzeeboot in het missiegebied lang varen zonder dat het moet snuiveren (met de lawaaiige diesels batterijen opladen).
Diesel-elektrische onderzeeboten hebben altijd gebruik gemaakt van lood-zuur batterijen en diesels. Sinds een jaar of 15 is daar AIP bijgekomen, hetgeen een belangrijke boost heeft gegeven aan de capaciteiten van conventionele onderzeeboten. Maar AIP kent ook nadelen: een complexe constructie met waterstof en vloeibare zuurstof is noodzakelijk aan boord. Het bijtanken van deze vloeistoffen is bovendien niet eenvoudig.
De Soryu's hebben een stirlingmotor als AIP. Deze motoren zijn efficiënt, relatief simpel en, wellicht het belangrijkste, zeer stil. Een belangrijk voordeel van de stirlingmotor is de minimale vibratie. Dankzij de stirlingmotor kan een onderzeeboot ongeveer twee weken onder water blijven; een belangrijke verlenging bij het uitvoeren van missies.
De gebruikte variant komt van het Zweedse Kockums, één van de kanshebbers voor de bouw van de nieuwe Nederlandse onderzeeboten. Ook de Zweedse A26 onderzeeboten maken gebruik van deze AIP. Eén van de verschillen met de Duitse AIP variant is dat waterstof niet benodigd is, alleen diesel en vloeibare zuurstof en dat kan op veel plaatsen worden getankt.
Desondanks kijkt de onderzeebootwereld met veel verwachtingen uit naar de batterij-ontwikkelingen in de civiele industrie. Daar hebben lithium-ionbatterijen zich inmiddels bewezen. Deze batterijen, die terug zijn te vinden in mobiele telefoons, elektrische auto's en de nieuwste vliegtuigen, hebben veel voordelen ten opzichte van de loodaccu's die al sinds mensenheugenis op diesel-elektrische onderzeeboten staan. De voordelen zijn zelfs zo groot, dat ze AIP overtreffen.
Japan is het eerste land dat de stap durft te zetten naar deze nieuwe technologie. De laatste vier boten (vanaf SS-508) zullen worden voorzien van lithium-ion batterijen, ten koste van AIP. Daar is wel durf voor nodig omdat lithium-ion batterijen kunnen exploderen of in brand kunnen vliegen (zoals dat op de nieuwste Boeings gebeurde). Hoewel de lithium-ion batterijen lichter en krachtiger zijn dan de loodzuur accu's, vergen ze wel meer veiligheidsmaatregelen (en die nemen ook ruimte in beslag). Door de hogere elektrische output zal ook het bestaande elektriciteitsnetwerk van het ontwerp moeten worden nagekeken, maar het voordeel is wel dat lithium-ion accu's beter kunnen voldoen aan de toegenomen vraag van elektriciteit in o.a. de commandocentrale.
Wereldwijd zullen onderzeebootontwerpers reikhalzend uitkijken naar de Japanse ervaringen met lithium-ion, maar voorlopig lijkt voor deze technologie een succesvollere toekomst te zijn weggelegd dan AIP.
Wapens
Er zijn 6 torpedobuizen aan boord die geschikt zijn voor zowel Type 89 torpedo's (Mitsubishi Heavy Industries) als Harpoon missiles (Boeing Defense, Space & Security). Beide zijn geschikt tegen oppervlakteschepen, de torpedo's uiteraard ook tegen andere onderzeeboten.
Export
Onlangs keurde Tokio wetten goed die het exporteren van militaire technologie en materieel mogelijk maakt. Japan heeft sinds de Tweede Wereldoorlog dus geen ervaring met export.
Inmiddels hebben zich belangstellenden gemeld voor de nieuwste Japanse onderzeeboten.
Zowel Taiwan als India worden genoemd als mogelijke afnemers van de Soryuklasse, of in ieder geval een deel van de techniek. Australië is in onderhandeling met onder andere Japan voor de aanschaf van 12 nieuwe onderzeeboten.
De overstap van stirlingmotoren naar lithium ion-accu's maakt de onderzeeboten aantrekkelijker voor geinteresserde kopers.
| Nummer |
Naam |
In dienst |
| SS-501 |
Soryu |
2009 |
| SS-502 |
Unryu |
2010 |
| SS-503 |
Hakuryu |
2011 |
| SS-504 |
Kenryu |
2012 |
| SS-505 |
Zuiryu |
2013 |
| SS-506 |
Kokuru |
2015 |
| SS-507 |
Jinryu |
2016 |
| SS-508 |
? |
2017 |
| SS-509 |
? |
2018 |
| SS-510 |
? |
? |
| SS-511 |
? |
? |
|
| Afmetingen |
84 x 9,1 x 8,5 |
| Max. waterverplaatsing |
2.900 ton (boven water)
4.200 ton (onder water)
|
| Max. snelheid |
13 knopen boven water
20 knopen onder water |
| Bereik |
6.100 nm met 6,5 knopen |
| Maximale diepte |
500 meter |
| Bemanning |
65 |
| Voortstuwing |
Diesel-electrisch (7 met AIP)
2x Kawasaki 12 V 25/25 SB-type diesel-elektrische motoren
4x Kwasaki Kockums V4 -275R stirlingmotoren (SS-501 t/m SS-507)
|
| Wapensystemen |
6 torpedobuizen voor Type 89 torpedo's en Harpoon-rakketten
|
| Sensoren |
ZPS-6F radar voor zeebeeld en lage luchtruim detectie
Hughes/ Oki Sonar. 1 sonar voorzijde, 4 flank sonars, 1 gesleepte sonar
|
Sinds 13 augustus 2001
|
