Zr.Ms. Evertsen keerde vanochtend om iets over negen terug in de haven van Den Helder. Het schip maakte het afgelopen half jaar deel uit van de UK Carrier Strike. Onder leiding van HMS Queen Elizabeth maakte het Luchtverdedigings - en Commandofregat (LCF) een wereldreis van 197 dagen. Marineschepen.nl sprak met commandant KLTZ Rick Ongering over het afgelopen half jaar aan boord van de Evertsen.
Zr.Ms. Evertsen meert af in Den Helder. Het afmeren werd weliswaar aangekleed met live muziek, maar de steiger was op een klein ontvangstcommité van CZSK na, leeg. Even later konden familie en vrienden de bemanning alsnog feestelijk onthalen. (Beeld: still uit livestream Koninklijke Marine)
Wisselend
Het Nederlandse fregat vormde de basis samen met vliegkampschip HMS Queen Elizabeth, de Type 45 destroyer HMS Defender, de Type 23 fregatten HMS Richmond en HMS Kent, twee bevoorraders en de Amerikaanse Arleigh Burkeklasse destroyer USS The Sullivans de basis van het eskader, zo vertelt Ongering. Het eskader bestond verder uit een wisselende samenstelling: "De rest van de schepen klikten steeds in. We waren bijvoorbeeld bij Spanje, dus sloot een Spaans schip aan. Zo wisselde de samenstelling van de Carrier Strike Group constant."
Spannend
Tijdens de reis bezochten de schepen een aantal interessante plekken en werd er door noemenswaardige wateren gevaren. Vooral hun tocht door de Zuid-Chinese zee en de Zwarte zee spreekt tot de verbeelding.
Ongering erkent dat het varen in de Zuid-Chinese zee een aparte ervaring was: "Je merkt meteen dat de Chinese marine heel scherp is. Je krijgt een escorte mee en op bepaalde dagen was er heel veel air activiteit. Ze houden echter wel een professionele afstand, dus van een intimiderende sfeer was totaal geen sprake."
In de Zwarte zee was dit wel anders. Ongering: "De Russische marine was een stuk dreigender. Ze lieten duidelijk merken dat daar liever niet hadden dat wij daar waren. Ze voerden schijnaanvallen uit bijvoorbeeld en er waren heel laag overvliegende vliegtuigen met wapens onder hun vleugels."
Toch maakte men zich aan boord van de Evertsen zich ook hier niet echt zorgen: "Je wapengereedheid is op zo'n plek anders. Waar je normaal gesproken vier stappen moet doorlopen om tot actie over te gaan, is dat er in de Zwarte zee nog maar één. Maar uiteindelijk willen zij ook geen Nederlands of NAVO-schip aanvallen."
De Evertsen is ook in de Golf van Aden geweest waar een heel ander soort dreiging heerst. Dit is een gebied met zeer veel piraten en dus was waakzaamheid daar gewenst. Volgens Ongering ging men hier echter anders mee om: "De kans dat je door piraten met een anti-scheepsraket wordt aangevallen is nihil. Daarom beman je vooral de buitenposten om uit te kijken naar kleine bootjes en machinegeweren."
Het hoogtepunt van de reis was volgens Ongering echter niet een één van deze spannende momenten: "het moment dat de vloot aan het einde van een oefening voor de foto met vier carriers in formatie voer met een squadron Amerikaanse gevechtsvliegtuigen erboven voor een fly by, dat was heel gaaf. Voor mij en de bemanning was dat een heel bijzonder moment."
6,5 maand van huis
Voor de bemanning zit een zeer lange periode op zee er op. Meer dan een half jaar hebben zij hun familie en vrienden niet in levende lijve gezien en dat is niet altijd even makkelijk. Volgens Ongering kon de bemanning eenmaal in de buurt van de Straat van Gibraltar niet wachten en telden ze de dagen af.
Ongering spreekt van een zeer geslaagde reis en kijkt tevreden terug op het afgelopen half jaar: "Iedereen die meeging keert nu gezond terug naar Den Helder. Dat is toch het belangrijkste voor een commandant." Ook coronabesmettingen vielen mee, volgens de commandant: "Tijdens testen zijn er geen positieve gevallen geconstateerd. Vermoedelijk zijn wel enkele bemanningsleden besmet geweest."
Toch heeft de pandemie voor een klein smetje op de reis gezorgd. De havenbezoeken in Japan en Zuid-Korea werden ingekort en de geplande bezoeken aan Indonesië en Maleisië werden zelfs helemaal afgelast. Hierdoor konden bepaalde ceremonies en recepties ook geen doorgang vinden en de bemannning niet passagieren.
Nieuwe fase
Voor de Evertsen breekt nu een heel nieuwe periode aan. Het schip gaat in Benoemd Onderhoud en het ondergaat een instandhoudingsprogramma. Het is na Zr.Ms. De Zeven Provinciën, Zr.Ms. De Ruyter en Zr.Ms. Tromp het vierde fregat in de cyclus.
Voor Ongering betekent dit dat zijn periode op zee als commandant van het schip erop zit. Er komt in 2023 een hele nieuwe bemanning en dan wordt het fregat opnieuw opgewerkt.
Ongering kijkt met gemengde gevoelens naar deze ontwikkeling: "Je werkt 25 jaar keihard om commandant te worden, dus dat wil je zo lang mogelijk blijven doen, maar er zijn heel veel mensen die dat willen. Ik ga nu een walfunctie vervullen, ik weet nog niet precies waar en wanneer."
De UK Carrier Strike Group vaart volgend jaar weer verder. Voor het eerst in meer dan een half jaar zal dit dus zonder de Evertsen zijn.
Woensdagmiddag nam Zr.Ms. Evertsen afscheid van HMS Queen Elizabeth en de andere schepen van het eskader, waarna het koers zette richting thuishaven om vandaag op 5 december af te meren in een haast windstil, maar fris Den Helder.
