Frankrijk, Nederland en België hebben gisteren in Parijs tijdens de internationale marinebeurs Euronaval een samenwerkingsovereenkomst ondertekend op gebied van mijnenbestrijding. Frankrijk heeft daarin bevestigd dat het ontwerp van de Franse mijnenbestrijdingsvaartuigen gebaseerd zal zijn worden op de Belgisch-Nederlandse schepen die momenteel in Frankrijk onder de vlag van de Franse werf Naval Group worden gebouwd.
Model van het eerste Nederlandse schip, de Vlissingen, momenteel in aanbouw. (Foto: Defensie)
Tijdens een bijeenkomst van de directeuren van de defensie-materieelorganisaties uit Frankrijk, België en Nederland, ingenieur-generaal Gael Diaz de Tuesta, luitenant-generaal Frederic Goetynck en vice-admiraal Arie Jan de Waard, werd de samenwerking bekrachtigd. De samenwerking van de krijgsmachten van de genoemde landen is gericht op het verhogen van de "synergie" en "de doeltreffendheid" van de mijnenbestrijdingssystemen. Deze systemen van de drie landen moeten ook meer op elkaar aansluiten, zo valt te lezen in een Franse verklaring die gisteravond werd gedeeld.
Complexe aanloop
Dat Frankrijk nu bevestigt dat het de mijnenbestrijdingsvaartuigen wil baseren op het ontwerp van Naval Group, is geen grote verrassing. De gesprekken tussen Frankrijk en België en Nederland lopen al geruime tijd. De Belgische en Nederlandse schepen worden immers in Frankrijk gebouwd. De drie landen hebben bovendien eerder samengewerkt op gebied van mijnenbestrijdingsvaartuigen; de huidige mijnenjagers zijn immers een resultaat van een samenwerking tussen de drie landen, al was dat een heel ander programma.
Behalve de wens om Europees meer samen te werken, wordt door buitenstaanders ook beweerd dat sinds Naval Group flinke korting had gegeven er ook bij de Franse werf vanuit kostenoverweging behoefte was aan meer deelnemers. De kosten voor de werf zijn ondertussen door de oorlog in Oekraïne gestegen. Voor een aantal schepen was staal in Oekraïne besteld, maar dat kon niet geleverd worden en dus moest er voor een hoger bedrag elders worden ingekocht, zo werd Marineschepen.nl eerder dit jaar verteld.
Frankrijk kon echter niet zomaar aansluiten bij het Belgisch-Nederlandse programma. Alleen al omdat beide landen al kosten hebben gemaakt en zij die ook willen verrekenen, begreep deze site van iemand dicht bij het project. Een andere complicerende factor is dat Parijs al sinds 2012 een samenwerking met de Britten heeft op gebied van toekomstige mijnenbestrijdingsvaartuigen, genaamd SLAM-F. Dit programma is in de basis gelijk aan het Belgisch-Nederlandse project, alleen verloopt dat een stuk trager.
Maar Frankrijk heeft een knoop doorgehakt. De nieuwe Franse schepen zullen, zo meldt het Franse ministerie van Defensie, in 2023 worden besteld. Dat gebeurt wel via het SLAM-F-programma.
Schets van Belgisch-Nederlands schip. De USV van ECA keert terug bij het schip en moet in de 'cradle' varen. (Beeld: ECA Group)
Launch and Recovery System (LARS) van Chantiers de l'Atlantique tijdens de presentatie van het consortium Sea Naval Solutions in 2019. Behalve Chantiers de l'Atlantique, maakten ook Thales en de Belgische werf EDR deel uit van dit consortium. Deze LARS is nu doorontwikkeld. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Zelfde schepen, niet dezelfde systemen
De Franse verklaring spreekt van mijnenbestrijdingsvaartuigen die gebaseerd zijn op de Belgische en Nederlandse. In hoeverre de schepen van Frankrijk zullen afwijken van de andere twee landen is niet bekend.
Een mogelijke afwijking heeft te maken met de LARS, het systeem om onbemande scheepjes te lanceren en aan boord te halen. De Franse marine zou niet zo gecharmeerd zijn van de LARS van Naval Group voor de Belgisch-Nederlandse schepen. Dit systeem zou, zo schrijft de Franse publicatie Mer et Marine, door de marine als te complex, riskant en niet flexibel genoeg worden gezien. De Franse marine heeft dan ook interesse heeft getoond in de LARS ontworpen door Chantiers de l'Atlantique. Deze werf is geen onbekende binnen het Belgisch-Nederlandse project; de werf deed ook mee in de aanbesteding, maar verloor. Desondanks ging het wel verder met de LARS, die nu robuuster lijkt te zijn en in een slechter weer kan opereren.
Daar komt bij dat de LARS van Naval Group speciaal voor de onbemande scheepjes van ECA is ontworpen. Maar Thales is een belangrijke speler binnen het Frans-Britse SLAM-F en Frankrijk heeft een Thales met L3Harris een USV (onbemand vaartuig) laten ontwerpen. Deze USV past niet in de LARS van Naval Group.
Daarnaast zal Frankrijk mogelijk niet voor dezelfde drones en dezelfde mijnenjachtsoftware kiezen als België en Nederland.
Frankrijk wil, net als Nederland en België, zes schepen bestellen.
