Krijgen de Russische landingsschepen weer een taak nu de brug bij de Krim is beschadigd?
Door: Frederik van Lokeren
Bericht geplaatst: 08-10-2022 | Laatst aangepast: 08-10-2022
Afgelopen nacht raakte de brug die het zuiden van Rusland verbindt met de Krim zwaar beschadigd door een explosie. De ontploffing werd naar alle waarschijnlijkheid veroorzaakt door een autobom en vernielde één van de twee rijrichtingen en bracht schade toe aan de bovenliggende spoorwegbrug. Hoewel er op het moment van schrijven nog geen partij de aanval heeft opgeëist, is de kans groot dat dit het werk was van de Oekraïense veiligheidsdiensten om zo het transport van zwaar militair materiaal en voorraden naar de Krim en het zuiden van Oekraïne tot stilstand te brengen. Krijgt de vloot Russische landingsschepen in de Zwarte Zee nu een tijdelijke extra rol?
De Kaliningrad, Ropuchaklasse in februari. (Foto: Kurt Pedersen)
Amfibische machtsconcentratie in de Zwarte Zee
In de aanloop naar de Russische invasie van Oekraïne heeft de Russische marine verschillende amfibische landingsschepen van de Noordelijke en Oostzee Vloot naar de Zwarte Zee gestuurd in de tweede week van februari. De Noordelijke Vloot stuurde de Ivan Grennklasse Petr Morgunov en de Ropuchaklasse landingsschepen Olenegorsky Gornyak en Georgy Pobedonosets. De Oostzee Vloot stuurde de Ropuchaklasse landingsschepen Korolev, Kaliningrad en Minsk.
Reeds aanwezig in de Zwarte Zee waren de Ropuchaklasse landingsschepen Tsezar Kunikov, Novocherkassk, Azov en Yamal en de Tapirklasse landingsschepen Saratov, Orsk en Nikolay Flichenkov.
Deze concentratie van de amfibische landingsschepen deed vermoeden dat een amfibische aanval, vermoedelijk op Odessa, eén van de openingsoffensieven van de Russische invasie zou zijn. De totale liftcapaciteit was voldoende om een brigade van de marine infanterie te transporteren. De amfibische landing werd echter niet ondernomen en al snel bleek dat troepen van de marine infanterie reeds begin maart in Oekraïne al ingezet waren. Buiten enkele amfibische demonstraties ter hoogte van Odessa werden de landingsschepen niet ingezet in een gevechtsrol.
De amfibische landingsschepen werden echter zeer snel weer opnieuw ingezet in een logistiek ondersteunde rol waarbij zwaar militair materiaal en voorraden werden verscheept naar de Oekraïense haven Berdyansk. Echter op 24 maart werd een groep landingsschepen in de haven van Berdyansk door Oekraïne bestookt met Tochka-U ballistische raketten. Als gevolg van deze aanval zonk het Tapirklasse landingsvaartuig Saratov en werden de Ropuchaklasse landingsschepen Tsezar Kunikov en Novocherkassk beschadigd. Sindsdien werden de amfibische landingsschepen amper nog op zee opgemerkt.
Landingsschepen in de Zwarte Zee. (Bron: Frederik van Lokeren/ @KaptainLoma)
Beschikbare transportcapaciteit
Met de aanval op de brug over de Kertsj Straat is al het strategisch transport tussen het zuidelijk deel van Rusland en de Krim tot stilstand gekomen. Hoewel er nog één van de twee rijbruggen voor voertuigen overeind is, net als de spoorwegbrug, zijn deze door de ontploffing beschadigd en gesloten voor alle verkeer. De opgelopen schade dient nu eerst beoordeeld en hersteld te worden alvorens militaire transporten hervat kunnen worden.
Gezien de huidige militaire operaties in het zuiden van Oekraïne waarbij de Russische troepen in de Kherson regio aan het terugvallen zijn, is er een hoge nood aan het versturen van zwaar militair materiaal, munitie en voorraden om de Russische defensieve posities te ondersteunen en weerstand te bieden aan de Oekraïense opmars. Alle ogen zijn momenteel gericht op wat de Zwarte Zee Vloot de komende dagen zal doen om logistieke steun te bieden.
Binnen de Zwarte Zee zijn momenteel negen vaartuigen uit de Ropuchaklasse, twee vaartuigen uit de Tapirklasse en één vaartuig uit de Ivan Grennklasse aanwezig. Gezamenlijk zijn deze vaartuigen in staat voor een totale transportcapaciteit van 143 tanks of 238 gepantserde troepentransportvoertuigen [5]. Hoewel dit een aanzienlijke capaciteit is dient men in het achterhoofd te houden dat niet alle schepen beschikbaar kunnen zijn. Zo is het niet geweten of de Tsezar Kunikov en de Novocherkassk reeds hersteld zijn sinds de aanval in Berdyansk op 24 maart.
Limieten en gevaren van een amfibische bevoorrading
Zelfs met alle schepen inzetbaar zal een amfibische bevoorrading tussen het zuiden van Rusland en de Krim maar een fractie van de capaciteit omvatten van wat mogelijk was met treintransporten. Allereerst zijn deze schepen trager dan treinen waardoor de goederen langer onderweg zijn. Daarnaast leggen de schepen ook een langere route af in plaats van een rechtstreekse verbinding die met de treinsporen in de Krim mogelijk zijn. De meest limiterende factor is het inladen en uitladen van de amfibische landingsschepen, een proces dat een halve tot een volledige dag kan duren. In totaal kijkt Rusland nu tegen een transporttijd van twee tot drie dagen aan, vergeleken met een treinrit van een halve dag. Eenmaal aangekomen in de haven dienen de afgeladen voertuigen en voorraden weer opnieuw op een trein worden geplaatst om naar het front getransporteerd te worden.
Veruit het belangrijkste nadeel van een amfibische bevoorrading is de kwetsbaarheid van de amfibische schepen. Oekraïne beschikt momenteel over voldoende middelen om een amfibische bevoorrading aan te vallen. Indien de schepen koers zouden zetten naar Sebastopol om daar de goederen af te zetten dan kunnen zij het doelwit vormen van Oekraïense onbemande vlieg- en vaartuigen. Eerder viel Oekraïne al het vloothoofdkwartier in Sebastopol aan en recentelijk werden er onbemande vaartuigen nabij de haven van Sebastopol opgemerkt.
Berdyansk is een andere haven waar de amfibische vaartuigen uitgeladen kunnen worden, echter deze haven valt binnen het bereik van Oekraïense Tochka-U ballistische raketten. Het is twijfelachtig of de leiding van de Zwarte Zee Vloot een herhaling van 24 maart wenst te riskeren.
De dreiging van Oekraïense Harpoon en Neptune anti-scheepsraketten is echter verwaarloosbaar. De Harpoon beschikt niet over de nodige reikwijdte om de haven van Sebastopol te bereiken. In theorie kan de Neptune Sebastopol bereiken indien deze is opgesteld vanop Snake Island, echter deze afstand ligt op de uiterste limiet. Hoe dan ook zouden eventuele Russische amfibische transporten te gebeuren onder de bescherming van fregatten en korvetten.
Twijfelachtig
Vergeleken met het treintransport kan de Zwarte Zee Vloot slechts een fractie van het zwaar materiaal en voorraden transporteren. Wat echter belangrijker is op dit punt is dat de Zwarte Zee Vloot wel iets kan transporteren en de logistieke situatie tijdelijk kan ondersteunen tot de schade aan de Kertsjbrug hersteld is en militaire treintransporten hervat kunnen worden.
Hoewel de Zwarte Zee Vloot een aanzienlijke amfibische transportcapaciteit onder haar bevel heeft, is het twijfelachtig of deze capaciteit een beschadigde brug kan vervangen. De tijden nodig voor het beladen en ontladen van de schepen en overzetten naar treinen voor verder transport naar het front, zorgen reeds voor een eerste afname in efficiëntie. Daarnaast is de tragere transporttijd door de lagere snelheid en langere afstanden ten opzichte van het spoorverkeer een tweede limiterende factor. Ook is er nog altijd een dreiging van de Oekraïense strijdkrachten ongeacht welke haven gekozen wordt als finale ontschepingsplaats.
Volgens marinejournalist HI Sutton is er een verhoogde activiteit van de Russische marine in de wateren rond de haven in Sebastopol. Op een satellietforo van vanochtend zijn meerdere marineschepen te zien. Eerder was het een stuk rustiger voor de Zwarte Zee Vloot.
