De grootscheepse oefening Velayat 90 van de Iraanse marine startte op 24 december en inmiddels heeft een hele reeks aan Iraanse wapens en eenheden voor diverse oorlogsscenario's gestaan. Plaats van handeling is een gebied van zo'n 2.000 kilometer van de Perzische Golf, de Straat van Hormuz richting de Golf van Aden en de Indische Oceaan. De oefening komt op een moment dat de spanning in de wateren rond de Straat van Hormuz oploopt.
Eén van de belangrijkste momenten dit weekend was de lancering van een raket tegen luchtdoelen op middellange afstand, genaamd Mehrab of Altar. De raket is -zoals veel systemen in de Iraanse marine- van lokale bodem en is volgens de Iraanse media moeilijk te storen. Als een tegenstander de raket toch probeert te storen kan de raket op de storingsbron afgaan en deze vernietigen. De lancering was eerder dit weekend uitgesteld, maar volgens Iraanse nieuwsbronnen is het wapen vandaag alsnog afgevuurd.
Behalve luchtdoelraketten, test het land ook kruisvluchtwapens tegen schepen en zegt het voor de eerste maal elektrische torpedo´s te hebben getest.
Bij de 10-daagse oefening zijn fast attack crafts betrokken, evenals helikopters, UAV's, hovercrafts en de nieuwste onderzeeboten van de Ghadir klasse.
Het lijkt echter wel dat de grootste eenheden van de Iraanse marine, zoals de fregatten van de Alvand klasse, niet of beperkt deelnemen aan de oefeningen.
Beelden van de oefening.
Volgens de Iraanse marine zijn de oefeningen "defensief van aard" en is het een bericht van vrede en vriendschap naar de landen in de regio. Velayat 90 is echter geen vriendschapsverzoek aan de Verenigde Staten. Dat land wordt door Iran gezien als de grote vijand en aanstichter van de recente opvoering van sancties tegen het Iraanse nucleaire programma. Vandaar dat de Vijfde Vloot van de Amerikaanse marine met argusogen wordt bekeken. Dat kun je overigens letterlijk nemen, want USS John C. Stennis -vliegdekschip van de Nimitz klasse en het vlaggenschip van die vloot- werd door Iraanse patrouillevliegtuigen geschaduwd toen het in de buurt van de Straat van Hormuz voer.
De Vijfde Vloot heeft als werkterrein de Perzische Golf, Arabische Golf, Straat van Hormuz en de wateren voor Oost-Afrika. Toen Iran onlangs als reactie op de sancties dreigde met het afsluiten van de Straat van Hormuz (waar een zesde van het olietransport in de wereld doorheen gaat), kon de VS -met de Vijfde Vloot in de buurt- direct reageren. Vliegkampschepen varen nooit alleen, de Stennis wordt begeleid door kruisers van de Ticonderoga klasse USS Port Royal en USS Mobile Bay. Daarnaast vaart ook destroyer USS Pinckney in het verband.
Straat van Hormuz. Bron: Wikipedia.org.
De kans op een echte confrontatie tussen de vloten is niet zo groot, maar als dat zou gebeuren zal de Iraanse marine het lastig krijgen. Iran heeft eigenlijk twee marines -ook de Iraanse Revolutionaire Garde heeft marineschepen- maar beschikt over voornamelijk kleine schepen met beperkte mogelijkheden. De fregatten van de Alvand klasse en de onderzeeboten (waaronder heel capabele Russische diesel-eletrische subs van de Kilo klasse) zijn de belangrijkste platformen. Met het vliegkampschip USS John C. Stennis heeft een luchtoverwicht en kan het de vele kleine Iraanse tegenstanders aanpakken.
Het zou echter niet de eerste keer zijn als het in die wateren tot gevechtshandelingen tussen beide landen zou komen. Zo voerde de Amerikaanse marine eind jaren tachtig een wraakactie uit door het vernietigen van Iraanse olieplatformen, nadat een koopvaardijschip geraakt was door een Iraanse raket. Een jaar later werd weer een wraakactie uitgevoerd (Operation Praying Mantis) nadat een Amerikaans fregat op een Iraanse mijn was gelopen. De Amerikanen brachten toen een Iraans fregat, een aantal kleinere schepen tot zinken en haalden twee vliegtuigen neer.
