Door: Frederik van Lokeren
Bericht geplaatst: 25-10-2022 | Laatst aangepast: 25-10-2022
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken verklaarde vorige week dat het geen bezwaren had tegen de verkoop van SM-6 raketten aan Japan. Daarmee komt het nieuwe wapen voor de Japanse marine weer een stap dichterbij. Japan is naast de VS een van de drie landen die in de Pacific actief zullen zijn met deze nieuwe multifunctionele raket.
JS Maya is 170 meter lang en een waterverplaatsing van maximaal 10.000 ton. Het is een van de twee Mayaklasse schepen. Beide kunnen worden voorzien van SM-6. (Foto: Japanese Maritime Self-Defence Force)
Eerder had de Japanse regering de aankoop van 32 van deze wapens aangevraagd samen met ondersteund materiaal en diensten. De aankoop zou een 450 miljoen dollar kosten en in twee fasen van telkens 16 raketten gebeuren. De aankoop omvat ook de behuizing voor de verticale lanceerinrichting, reserveonderdelen, technische handleidingen alsmede ondersteuning bij het trainen met en testen van de missielen.
Overigens, in het offciële persbericht van de Amerikaanse Defensie wordt gesproken over een "Mk 21 verticale lanceerinrichting". De Mk 21 is echter de oude lanceerinrichting voor NATO Sea Sparrow zoals deze op de S en L-fregatten staat en is geen verticale launcher. Zeer waarschijnlijk is er sprake van een typefout en wordt de Mk 41 bedoeld.
SM-6 - antwoord op ballistische dreiging
Het nieuwe wapen moet de Japanse capaciteiten in het verdedigen tegen ballistische raketten verder verhogen. De raket, ook gekend als de RIM-174, is een wapen ontwikkeld door het Amerikaanse consortium Raytheon met als doel kruisvluchtwapens en ballistische raketten te onderscheppen en werd voor het eerst in gebruik genomen door de Amerikaanse marine in december 2013.
De SM-6 wordt tegen ballistische raketten in de laatste fase van hun vlucht. Hiermee onderscheidt de SM-6 zich van de SM-3, laatstgenoemde kan alleen ballistische raketten in de ruimte uitschakelen, grofweg halverwege de vlucht. De SM-6 gaat de ruimte niet in en is zelfs in te zetten tegen schepen.
De SM-6 is ontwikkeld in drie varianten; Block I, Block IA en de nieuwe Block IB. Echter, Japan zou enkel interesse hebben in de Block-I variant. Deze variant is ontwikkeld om te kunnen functioneren in samenwerking met Aegis systemen aan boord van schepen. De Block I is in de afgelopen jaren al op verschillende momenten getest tegen ballistische raketten. Zo onderschepten missielen tijdens testen in augustus 2015 en december 2016 succesvol ballistische raketten. In augustus 2017 werd de SM-6 succesvol getest in de terminale fase van een ballistische raket wanneer deze binnen de dampkring vliegt.
Familie van raketten. Hier zijn de verschillende domeinen te zien waar deze raketten hun doelen kunnen bereiken. De drie varianten van de SM-6 bevinden zich redelijk in het midden, de SM-6 is namelijk in meerdere domeinen in te zetten. De Nederlandse marine beschikt momenteel over één raket tegen schepen, namelijk de Harpoon (in de cirkel van ASuW, Anti Surface Warfare) en twee raketten tegen vliegende doelen: SM-2 Block IIA en ESSM (AAW, Anti Air Warfare). De SM-3 tegen ballistische raketten en de Tomahawk (landdoelen) zijn een optie. (Beeld: Amerikaanse marine)
Antwoord op Noord-Koreaanse dreiging
De Japanse aankoop van de SM-6 raketten is onderdeel van het Japanse antwoord tegen de toenemende dreiging van Noord-Koreaanse ballistische raketten. Ook de samenwerking met de VS wordt alsmaar inniger nu de Noord-Koreaanse dreiging verder toeneemt. Als reactie op de laatste lancering van een Noord-Koreaanse ballistische raket, hielden de Amerikaanse, Japanse en Zuid Koreaanse marines een gezamenlijke oefening, speciaal opgezet in het delen van informatie aangaande ballistische raketten. Deze oefening versterkte eveneens de Japanse plannen om een verdedigingssysteem op zee op te zetten in plaats van op land.
Operationele inzet van de SM-6
Indien deze schepen zijn uitgerust met de Baseline-9 versie van Aegis is het mogelijk om doelwitinformatie naar de raket te uploaden, waaronder informatie die verkregen wordt door andere schepen en vliegtuigen. Operationeel betekent dit dat er een verdediging in diepte kan worden opgezet waarbij schepen dicht bij de Noord-Koreaanse kust de lancering van ballistische raketten kunnen detecteren. Deze schepen kunnen de ballistische baan berekenen en die informatie voeden aan een 'Baseline-9-schip' met SM-6 raketten, dat dichter bij het Japanse vasteland vaart.
Binnen de Japanse marine zijn enkel de twee torpedobootjagers uit de Atagoklasse en de twee torpedobootjagers uit de Mayaklasse uitgerust met de Baseline-9 versie. Het is niet duidelijk hoe de eerste levering van 16 SM-6 raketten verdeeld zal worden. In theorie kan elke Japanse Baseline-9 torpedobootjager al uitgerust worden met elk vier missielen. Echter, uit de tests blijkt dat er vaak twee SM-6 raketten per ballistische raket worden afgevuurd voor een succesvolle onderschepping. Een meer realistischere opstelling is dat men niet alle schepen zal uitrusten met de SM-6.
Verdere uitbreiding in de toekomst
De kans is reëel dat deze initiële aankoop van 32 raketten op termijn zal leiden tot meer aankopen van SM-6 raketten. Zo plant Japan onder andere de bouw van twee slagkruisers van 20.000 ton die specifiek moeten dienen om raketverdediging op zee uit te oefenen. Ook voor deze slagkruisers kan de SM-6 een belangrijke rol spelen om raketverdediging op zee te kunnen uitvoeren. Een ander belangrijk wapen is de SM-3. Japan heeft samen met de VS de nieuwe SM-3 Block IIA ontwikkeld en Tokio bestelde in december 2020 een onbekend aantal ter waarde van 286 miljoen dollar.
Naast de vier Japanse torpedobootjagers uitgerust met de Baseline-9 versie, zijn er in de Pacifische regio nog twee andere landen die de SM-6 zullen plaatsen. Zuid-Korea vormt voor Noord-Koreaanse ballistische raketten uiteraard een doelwit, maar er zijn ook spanningen rond China. In april werd door Zuid-Korea besloten om de SM-6 aan te schaffen voor de tweede batch van de Sejong de Groteklasse destroyers (KDX-III). Deze schepen worden vanaf 2024 opgeleverd. Vorig jaar augustus keurde de VS de verkoop van SM-6 (en SM-2) raketten goed voor de Australische Hobartklasse destroyers. Australië wordt het eerste land met SM-6 raketten buiten de VS.
Veel landen zijn geïnteresseerd in de SM-6 omdat het wapen niet alleen in te zetten is tegen kruisvluchtwapens, ballistische raketten en tegen schepen, maar in de toekomst ook tegen hypersone wapens in het laatste deel van hun vlucht. Daar werd de Block IB speciaal voor ontwikkeld. Daar moet bij opgemerkt worden dat ballistische raketten ook hypersone snelheden kunnen halen, alleen zijn hun 'vliegroutes' voorspelbaarder.
