Vanmiddag om 1400 uur is het Luchtverdedigings- en Commandofregat (LCF) Zr.Ms. Evertsen vertrokken vanuit de haven van Den Helder en zal deel gaan uitmaken van het permanente NAVO-eskader Standing NATO Maritime Group 2 (SNMG2). Het eskader zal voornamelijk gaan opereren in de Middellandse Zee waar veel spanningen zijn, maar de bemanning ook bijzondere havens zal aandoen. Marineschepen.nl sprak vlak voor vertrek met commandeur Boots, die de leiding over het eskader heeft, en de commandant van het schip KLTZ Feenstra.
De eerste meters van de reis. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Er waren veel tranen te zien vanmiddag op steiger 23. Mogelijk werd een enkele traan veroorzaakt door de koude zeewind die over de Nieuwe Haven waaide, de meeste tranen hadden natuurlijk alles te maken met dat er dik tweehonderd zonen, dochters, vaders, moeders, vrienden en vriendinnen vijfeneenhalve maand van huis zullen zijn.
Aan boord, een half uur voor vertrek, waren er ook wel enkele rode ogen te bespeuren maar daar viel vooral de bekende drukte op voor het schip de haven zou verlaten. Vertrekken is soms makkerlijker dan achterblijven, zeker als je een taak hebt waar je je op moet richten. En de Evertsen heeft een taak. De komende maanden is het het stafschip van SNMG2 en dus wordt vanaf het LCF de leiding gevoerd over het NAVO-eskader. Zoals de afgelopen maanden was te zien toen Zr.Ms. De Ruyter stafschip was, is dat in een gebied waar nogal wat gebeurt.
Commandeur Boudewijn Boots. Boots heeft niet de leiding over de Evertsen zelf, maar over het hele eskader. De staf maakt wel gebruik van de faciliteiten van het fregat. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Commandeur Boudewijn Boots maakte het van dichtbij mee. Boots nam het commando over het eskader in juni 2018 op zich en maakt zich nu met zijn staf op voor het tweede deel van zijn commando. Overigens stapt de staf, die bestaat uit officieren uit verschillende NAVO-landen, pas over een paar weken op. Toch sprak Marineschepen.nl hem in zijn hut aan boord van het fregat.
Boots en zijn staf hebben eenmaal aan boord een paar weken om elkaar goed te leren kennen en van het eskader een geolied geheel te maken. "Daarna," zegt de commandeur, "varen we al oefenend en patrouillerend door een zeegebied waar heel veel aan de hand is. Denk aan migratie, Oekraïne, Syrië, Libië. Ik moet er voor zorgen dat we klaar zijn voor wat voor mij door de NAVO wordt verwacht. Dat kan van alles zijn: van het redden van mensen op zee tot maritieme oorlogvoering."
Dat er wat veranderd is in de Middellandse Zee-regio, is te merken. Boots wil niets loslaten over havenbezoeken en oefenprogramma's de komende maanden. In het verleden was de marine daar opener over, nu is het geheim. Een direct gevolg van de spanningen tussen de NAVO en Rusland. Boots zag in de eerste helft van zijn commando een Russische krijgsmacht die actiever én geoefender was. "We zien, horen en voelen veel meer Russische activiteit. Tot u toe is dat allemaal heel professioneel gegaan en hebben we elkaar niet in gevaar gebracht. Maar we hebben in september wel meegemaakt dat een Russische helikopter om ons heen rondjes vloog."
(Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Van die verhoogde activiteit wordt Boots niet zenuwachtig. "We zijn met onze fregatten uitermate goed in staat om wat er om ons heen gebeurt te detecteren en te volgen. We houden de ontwikkelingen in die regio ook sterk in de gaten. Ik ga niet vertellen wat we gaan doen, maar ik kan wel zeggen dat we in 2018 in het oosten van de Middellandse Zee, toen daar de spanningen opliepen, de activiteiten boven land vanaf zee met onze radars goed konden volgen. Inlichtingen verzamelen is natuurlijk een van onze taken. En ja, er zijn satellieten, maar de vraag is of die er altijd overal kunnen zijn. Met de sensoren die wij op onze schepen hebben, kunnen we erg ver kijken." Zoals bekend is het bereik van de (huidige) SMART-L radars van de De Ruyter en de Evertsen 400 km.
Dan is er de migratiekwestie. Ook daar krijgen de mannen en vrouwen van Boots mee te maken. "We willen weten waar die migratiebusiness plaatsvindt. Dat volgen wij. Daarnaast is er een Duitse ondercommandant van mij die de leiding heeft over zes schepen in de Egeïsche zee, tussen Griekenland en Turkije. Hij ziet toe op de uitvoering van de EU-Turkije-deal."
Om goed contact te houden met het operatiegebied bestaat de staf van Boots uit officieren die voornamelijk uit de regio komen. Dus zullen Turkse, Griekse, Albanese, Spaanse, Duitse en Britse stafofficieren aan boord gaan. Door de internationale ontwikkelingen zijn er volgens Boots ook veranderingen te zien binnen zijn staf. "Turkije staat bijvoorbeeld internationaal onder druk en de Turkse officieren zijn vrij gespannen omdat ze gebrand zijn op goede resultaten. Ze bereiden zich goed voor en werken hard. Meer dan voorheen."
Over een week stapt de staf aan boord. Waar dat is, dat wil Boots niet zeggen. "Een verzamelpunt. Waar we ook de andere schepen zullen ontmoeten."
De commandant van het schip, KLTZ Sjoerd Feenstra. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Spannend, maar ook mooi
Aan de andere kant van het (openstaande) schuifwandje is de kajuit van de commandant. KLTZ Sjoerd Feenstra heeft er naar eigen zeggen zin in. "Het wordt een boeiende reis in een interessante omgeving. Maar we moeten ook niet vergeten dat ons ook gewoon leuke momenten te wachten staan, met bijvoorbeeld nieuwe bijzondere havenbezoeken. En operationeel is het varen in een vlootverband heel interessant. Ik weet nog van vorige keren hoe leuk dat is."
De ontwikkelingen in de Middellandse Zee en de Zwarte Zee hebben volgens Feenstra geen direct effect op zijn bemanning. Feenstra: "Misschien dat dat komt als we in het operatiegebied zijn, nu is het ook allemaal nog ver weg. Maar we hebben ons voorbereid als altijd. Dus eerst de opwerkfase onder leiding van COMSEATRAIN en daarna een aantal weken Plymouth bij de staf van FOST. [Resp. de Nederlandse en Britse trainingsautoriteiten, JK]. Na de vaarperiodes volgden de missiegerichte briefings en detailvoorbereiding, briefings, inlichtingen en het installeren van specifieke apparatuur voor deze reis."
De voorbereiding mag dan niet veel anders dan anders zijn, de duur van de reis is dat wel. "De voorbereiding mag etc niet anders dan anders. Is dat wel.
"Voor velen is dat voor het eerst. Daar hebben we ook extra aandacht aan besteed. En heel belangrijk is dan het thuisfront. Daarom hebben we de thuisfrontdag zo vroeg als mogelijk gehouden, zodat de bemanning de lange afwezigheid samen met thuis goed kan voorbereiden. Je moet het thuisfront meenemen in de mentale voorbereiding, maar ook is het belangrijk om praktische zaken uit te leggen. Bijvoorbeeld hoe je post naar het schip kan sturen."
Een paar minuten voor twee was het ook tijd voor de pers om van boord te gaan. Niet veel later werd de valreep van boord gehaald, gingen de trossen los en gleed de Evertsen langzaam de haven uit.
Eind juni is het fregat weer terug.
Nog een laatste knuffel. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
(Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Hartje voor vertrek. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
(Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
(Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
(Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Achterblijvers vinden troost bij elkaar. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
En weg zijn ze. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
