Gisteravond heeft het Zweedse parlement het plan om 40% meer te investeren in de krijgsmacht, goedgekeurd. De grootste investering in de Zweedse Defensie sinds het begin van de Koude Oorlog heeft alles te maken met de toenemende dreiging vanuit Rusland, maar is ook een gigantische investering in de Zweedse economie.
Saab Flexpatrol, een concept-korvet dat Saab enkele jaren terug presenteerde. In 2026 moeten er nieuwe korvetten komen, dat project moet binnenkort beginnen. (Beeld: Saab)
De plannen van de linkse Zweedse regering, bestaande uit de Sociaal Democratische Arbeiderspartij en de Milieupartij de Groenen, om fors te investeren werden in oktober bekendgemaakt. De investeringsplannen kregen direct steun vanuit de oppositie.
Dreiging en investering
Zweden heeft de afgelopen jaren het defensiebudget al regelmatig opgeschroefd, maar het budget gaat nu wel een grotere sprong maken. Toch wordt Zweden met de investering van 29 miljard Zweedse kroon (2,9 miljard euro), nog geen big spender. Zweden besteedt momenteel 1,1% van het BBP aan Defensie.
Net als andere Westerse landen had Zweden lang bezuinigd op Defensie. De annexatie van de Krim door Rusland en het conflict tussen Rusland en Oekraïne in 2014 veranderden alles in Zweden. In de jaren daarna volgde een toename van Russische activiteiten in de lucht en in de Oostzee, rond Zweden of Zweedse eilanden.
Dat er nieuwe investeringen aan zaten te komen, was voor de insiders begin dit jaar al vrijwel zeker. Tijdens een jaarlijkse vergadering in januari over de krijgsmacht, bleek de Zweedse politiek over de volle breedte, inclusief de communistische linkerflank, bezorgd over de Russische assertiviteit en voorstander van een hogere defensiebegroting. De vraag was alleen hoeveel de Zweedse Defensie er bij zou krijgen.
Een van de gemoderniseerde Gotlandklasse onderzeeboten. Deze boten hebben elementen van systemen van de toekomstige Blekingeklasse geïnstalleerd gekregen, waardoor deze boten een opstap vormen naar de nieuwe. (Beeld: Zweedse marine)
Vijf onderzeeboten en nieuwe korvetten
Het resultaat werd door minister van Defensie Peter Hultqvist bekendgemaakt in oktober: een stijging van 40% in de periode 2021-2025. Daarmee zou het budget ten opzichte van 2014 een stijgingspercentage van 85% kunnen halen. Ondanks de flinke budgetstijging, moet toch veel door bezuinigingen geleden schade worden hersteld.
Het eerste dat opvalt is dat de Zweedse verdedigingsorganisatie gaat groeien van 55.000 naar 90.000 personen, inclusief burgers. Ook zullen veel meer dienstplichtigen worden opgeroepen. (Ter illustratie, in Nederland werken 65.000 mensen bij Defensie.)
De landmacht krijgt meer regimenten en mag tanks moderniseren, de Zweedse luchtmacht krijgt meer vliegtuigen.
Voor de Svenska marinen betekent het plan dat het "in oorlogstijd van vier naar vijf onderzeeboten" gaat. Dat is wat vaag, want Zweden heeft al vijf onderzeeboten: twee Södermanlandklasse en drie Gotlandklasse boten. Maar van de drie Gotlandboten, zijn er twee die recent gemoderniseerd zijn. Die derde telt dus volgens de Zweedse statistici niet mee voor de oorlogsinventaris. Daar komt verandering in met het besluit om ook de derde Gotland te moderniseren.
De twee (straks één) Södermanlandklasse onderzeeboten worden vervangen door de Blekingeklasse (A26). Dit blijft ongewijzigd. Vanaf ongeveer 2025, als de Blekingeklasse wordt opgeleverd, wordt besloten over de vervanging van de Gotlandklasse. Zweden had namelijk twee A26's besteld, en heeft een optie voor nog eens twee.
Ook boven water gaat er wat veranderen. De twee resterende Göteborgklasse korvetten, nu na de modernisering Gävleklasse genoemd, zullen worden vervangen in de periode 2026-2030 door vier nieuwe korvetten. De Visby-korvetten zullen een instandhoudingsprogramma ondergaan en blijven in dienst tot en met 2040.
Andere uitbreidingen en vervangingen betreffen een nieuw amfibisch bataljon, vervanging van de CB90 snelle aanvalsboten en nieuwe wapensystemen voor de kustartillerie. Daarnaast worden twee marinebasis-bataljons opgericht, inclusief schepen, waarmee de Zweedse marine in geval van een invasie op uiteenlopende locaties en op ieder momente een nieuwe marinebasis moet kunnen vestigen. Hoe dat er precies uit moet komen te zien, is nog niet bekend.
Impuls
De investering betekent een investering in de eigen economie. Natuurlijk omdat er meer banen worden gecreëerd binnen de krijgsmacht, maar ook omdat de Zweedse defensie-industrie de bezuinigingen heeft kunnen overleven en zelfstandig is gebleven. Saab mag nieuwe vliegtuigen en (eindelijk) nieuwe korvetten bouwen, plus een onderzeeboot moderniseren.
Maar het doel van de miljardeninvestering is de Zweedse Defensie in staat stellen een conventionele aanval vanuit Rusland drie maanden te kunnen vertragen, zodat in de tussentijd hulp kan worden ingeroepen.
