Het Zweedse inlichtingenschip HMS Artemis is eerder deze week voor het eerst naar zee gegaan voor de proefvaart, dat maakte het Zweedse Ministerie van Defensie bekend. De Artemis is deels in Polen gebouwd en deels in het Zweedse Karlskrona.
De Artemis voor het eerst op zee. (Foto: Saab)
HMS Artemis verliet de haven van Karlskrona woensdag voor het eerst voor tests in de Oostzee. Normaliter gaat het bij zo'n eerste proefvaart om de platformproeftocht waarbij de basis van het varende bedrijf wordt getest. Later volgen tests van andere systemen zoals sensoren.
En juist de sensoren maken dit schip zo speciaal. Zweden is een van de weinige landen in de wereld met een speciaal ontworpen inlichtingenschip. Dat is Zweden overigens al langere tijd, want de Artemis vervangt de vertig jaar oude Orion; een schip dat ook was ingericht op het ontvangen en analyseren van uitgezonden signalen zoals radarsignalen. Dat schip kwam tot stand met geheime financiële fondsen van de Verenigde Staten, in ruil daarvoor moest de informatie van de Orion wel gedeeld worden met de VS, zo schreven Matthew M. Aid en Cees Wiebes in hun boek Secrets of Signals Intelligence During the Cold War and Beyond.
In de grote cilinder van de Artemis zullen dan ook grote digitale oren worden geïnstalleerd die het elektromagnetische spectrum zullen uitluisteren. Op deze manier kunnen bijvoorbeeld radarsignalen van Russische vliegtuigen worden ontvangen, geanalyseerd en opgeslagen in een database. Andere Zweedse eenheden kunnen dankzij die informatie in de toekomst hetzelfde vliegtuig herkennen aan de vingerafdruk die door een dergelijk SIGINT-schip is opgeslagen. Voor Zweden, dat (nog) geen NAVO-lid is, is dit een belangrijke eigen capaciteit.
Wat het Zweedse schip in het groot heeft, hebben veel andere marineschepen in het klein. Denk bijvoorbeeld aan de nieuwe systemen voor elektronische oorlogvoering voor de Nederlandse Luchtverdedigings- en Commandofregatten.
Ook onderzeeboten beschikken over dergelijke systemen. Overigens heeft de Artemis behalve sensoren voor boven water, mogelijk ook een sonar.
Over welke systemen de Artemis zal gaan beschikken, is geen informatie in het publieke domein. Sterker, de commandant van de Zweedse onderzeedienst zei tijdens een bezoek van ondergetekende aan Zweden afgelopen voorjaar dat ook hij niet weet wat er precies aan boord zal worden geplaatst. Terwijl het schip wel formeel onder de onderzeedienst valt. De systemen voor elektronische oorlogvoering worden door een speciale afdeling binnen de Zweedse krijgsmacht geplaatst en beheerd, legde hij uit. Bekend is dat de Försvarets radioanstalt (FRA) verantwoordelijk is voor inlichtingenoperaties in het elektromagnetische spectrum en dat doet vanaf het Zweedse spionageschip.
De proefvaart van het SIGINT-schip is een belangrijke mijlpaal. De Artemis zou eigenlijk in 2020 opgeleverd moeten worden, maar financiële problemen bij de Poolse werf zorgden voor ernstige vertraging bij het schip dat in 2017 was besteld. Vorig jaar werd de Artemis naar Karlskrona gesleept, waar het op de werf van Saab Kockums werd afgebouwd.
De Artemis is 74 meter lang en heeft een waterverplaatsing van ongeveer 2200 ton.
