Frankrijk en Roemenië hebben op 15 juni een intentieverklaring getekend die gericht is op de ontwikkeling van de capaciteiten van de Roemeense marine. Niemand minder dan president Macron reisde naar Roemenië, waar, in de zijlijn van zijn bezoek, de intentieverklaring werd getekend. Met de ondertekening komt er wellicht schot in het bouwproject van de nieuwe Roemeense korvetten door Naval Group. Dit project loopt al ongeveer zeven jaar, zonder dat er veel terreinwinst wordt geboekt.
Een Gowindklasse korvet. (Foto: Naval Group)
Damen of Naval Group?
De vier nieuwe Roemeense korvetten zouden in eerste instantie door het Nederlandse bedrijf Damen gebouwd worden. Toen er in Roemenië echter een nieuwe regering aangetreden was, besloot men toch over te gaan tot een aanbesteding. Deze werd in 2019 gewonnen door Naval Group. Het Franse staatsbedrijf werd daarin gesteund door president Macron. Met het project was 1,6 miljard euro gemoeid.
Damen diende daarna nog officieel bezwaar in. Volgens Damen was er sprake van verschillende onrechtmatigheden bij de aanbesteding en gunning. Zo zou er tijdens de aanbesteding informatie gelekt zijn, waaronder elementen uit de financiële aanbieding. Uiteindelijk lag de prijs die Naval Group aanbood 50 miljoen euro lager dan die van Damen.
Damen diende officieel bezwaar in bij de anti-corruptie autoriteiten van Roemenië en het tribunaal van Boekarest. Dit sorteerde echter geen effect, waardoor Naval Group definitief als winnaar werd aangewezen.
Vertraging door onenigheid tussen Frankrijk en Roemenië
Tot de bouw van de korvetten is men echter nog niet overgegaan. Naval Group en de lokale Constanta-werf, waar de korvetten gebouwd moeten worden, kunnen het niet eens worden over waar de verantwoordelijkheid van de bouw ligt. Naval Group wil dat de verantwoordelijkheid overgenomen wordt door zijn Roemeense partner, aangezien deze de korvetten moet bouwen. Voor Roemenië is dit echter uitgesloten.
Die verantwoordelijkheid heeft te maken met waar de rekening terechtkomt als er iets misgaat. Naval Group wil de schepen laten bouwen op een werf waar nog nooit een marineschip gebouwd is. Daarom willen de Fransen niet de volledige verantwoordelijkheid dragen.
Dit maakt het extra wrang voor Damen, dat over scheepswerven in Roemenië beschikt waar al 20 jaar marineschepen worden gebouwd. Op de werf in Galati wordt het bevoorradingsschip Den Helder gebouwd, de werf Mangali is zelfs deels in handen van de Roemeense overheid.
Door de onenigheid tussen Frankrijk en Roemenië bleef het daadwerkelijk ondertekenen van het contract lang uit. De Roemeense regering stelde een aantal keer een deadline, maar deze werd telkens opgeschoven. Hierdoor kreeg Damen hoop dat het de aanbesteding toch weer in handen zou krijgen, zo bleek in april. De deadline van eind april werd overigens ook niet gehaald, waarna die tot dit najaar werd opgeschoven.
De op 15 juni ondertekende intentieverklaring moet deze impasse waarschijnlijk doorbreken.
De nieuwe minister van Defensie van Frankrijk Sébastien Lecornu (links) ondertekent met zijn Roemeense evenknie Vasile Dincu de intentieverklaring. (Foto: Franse Defensie)
De beperkte capaciteit van Roemeense marine
Inmiddels lijken de Roemeense plannen en mogelijkheden te zijn gegroeid. De Roemeense minister van Defensie Vasile Dincu merkte onlangs op dat het oorspronkelijke programma niet meer van deze tijd is: "Het voldoet niet meer volledig aan onze behoeften. We hebben een veel complexer programma nodig."
President Macron noemde de nieuwe wensen van Roemenië een "ambitieus plan" en dus zijn deze waarschijnlijk uitgebreider of geavanceerder dan het eerder door de Roemenen gekozen Gowind-korvet van Naval Group.
Frankrijk kan Roemenië ook van dienst zijn in de plannen om over nieuwe onderzeeboten te beschikken. In 2018 besloot Roemenië nog niet over te gaan tot de koop van Type 214 onderzeeboten van het Duitse tkMS vanwege geldgebrek. Nu wordt het defensiebudget echter verhoogd tot 2,5 procent van het BBP en lijkt er meer mogelijk. De nieuwe onderzeeboten zouden door Naval Group gebouwd kunnen worden.
Dat Roemenië extra maritieme slagkracht nodig heeft, staat buiten kijf. Op dit moment heeft de Roemeense marine zeer beperkte capaciteiten met drie multifunctionele fregatten, waarvan twee tweedehands schepen vanuit het Verenigd Koninkrijk. Daarnaast zijn er zeven korvetten in dienst, waarvan de drie types Tarantul geërfd zijn uit het tijdperk van de Sovjet-Unie. Daarnaast beschikt Roemenië één onderzeeboot van de Kilo-klasse. Deze heeft echter sinds 1996 niet meer gevaren.
Macron
Emmanuel Macron kwam dinsdag 14 juni persoonlijk naar Roemenië om de 500 Franse militairen die daar sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn gestationeerd, te bezoeken. Macron vertrok daarna richting Kiev om met de regeringsleiders van Duitsland, Italië en Roemenië met president Zelensky te spreken.
Ondertussen werd in Roemenië dus ook de maritieme samenwerking tussen Frankrijk en Roemenië besproken. "We werken op verzoek van de Roemeense autoriteiten aan een ambitieus partnerschap om de Roemeense zeestrijdkrachten te ondersteunen", aldus Macron.
Wat de intentieverklaring precies inhield, is niet bekend gemaakt.
