"In Nederland heerst strategische armoede." Dat zegt hoofddocent maritieme strategie KTZ Niels Woudstra in een exclusief interview met Marineschepen.nl over China, Rusland, de VS en Nederland. Ook komen strategen als Sun Tzu, Mahan en Till aan bod, schijnt de marineofficier zijn licht op de Nederlandse vloot en bespreekt de belangrijkste maritieme trends.
Een Chinees fregat op de Noordzee. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Een betere plaats om te praten over maritieme strategie kun je haast niet bedenken: Rotterdam. Strategisch gelegen tussen het hoofdkantoor van Marineschepen.nl in Amsterdam en de Nederlandse Defensie Academie (NLDA) te Breda, waar kapitein ter zee (KTZ) mr. Niels Woudstra als hoofddocent maritieme strategie werkt.
Sinds 2010 is Woudstra verbonden aan de faculteit Militaire Wetenschappen en zeker tot 2017 doceert de zeeofficier strategie in de door land omsloten stad.
De interesse in strategie werd bij Woudstra vooral gewekt nadat hij eind jaren '90 de Hogere Krijgskundige en Algemene Vorming (HKV) had afgerond, een intensieve cursus voor officieren waar Woudstra veel had geleerd maar vrijwel niets over strategie.
Achteraf is dat geen grote verrassing, want volgens Woudstra was de marine daar niet mee bezig: "Tijdens de Koude Oorlog leverde de marine vooral tactische modules aan de NAVO. De marine is van oorsprong erg technisch-tactisch georiënteerd, maar het operationeel en strategisch niveau zijn na de val van de Muur belangrijker geworden."
Kapitein ter zee Niels Woudstra heeft vele functies op schepen gehad, maar heeft ook een aantal missies gedaan op land. Zo was Woudstra in 2006 in Congo als onderdeel van EUSEC en in 2015 een half jaar in Mali (foto). (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Risee van de NAVO
Inmiddels is het belang van strategie al jaren geleden doorgedrongen bij de marine en bij defensie. Toch valt er nog veel te winnen. Heel veel, volgens Woudstra. "In Nederland heerst strategische armoede. Dat durf ik zo wel te zeggen. Volstrekte strategische armoede," antwoord de universitair hoofddocent zonder een seconde na te denken op de vraag naar de situatie van dit moment.
"Er zijn regelmatig polls over het welbevinden van de Nederlander en dan blijkt dat de Nederlander relatief gelukkig is. Hij geeft zijn leven een hoog cijfer, hoger dan bijvoorbeeld een Fransman. Reden temeer om eens goed na te denken over onze omgeving en onze belangen."
"Zie je die mooie foto?" Woudstra wijst naar een gigantische luchtfoto aan de muur waar de haven van Rotterdam te zien is. "Nederland moet gaan nadenken over wat onze belangen zijn, welke bedreigingen er kunnen zijn en wat we daar vervolgens aan gaan doen."
"Maar dat zit niet in onze cultuur. Alles draait om economische groei, terwijl over het belangrijke begrip veiligheid niet strategisch wordt nagedacht."
"Dat is ook één van de redenen waarom wij in Nederland defensie veronachtzamen en de risee van de NAVO zijn geworden. We zitten nu om en nabij de 1% van ons BBP terwijl we 2% hadden toegezegd. Een schande voor een land dat de 17e economie van de wereld is. We zeggen vaak dat Nederland een klein land is. Nederland is helemaal geen klein land. We zijn de ze-ven-tien-de economie van de wereld van de 200 landen ter wereld, Nederland heeft best een prominente positie. We verdienen ook veel per hoofd van de bevolking, dus we hebben veel te verliezen."
"Dat besef is absoluut onvoldoende aanwezig. Als dat wel aanwezig zou zijn, zou het kabinet allang een strategische analyse gemaakt hebben voor een goede nationale defensie, plus een goed investeringsplan."
Het ontbreken van een strategie doet zich volgens Woudstra met regelmaat wreken: "We hebben afgelopen jaren gezien dat elke keer als een nieuw kabinet aantrad, er weer beknibbeld werd op defensie. Als een soort sluitpost."
"Het beleid is zo ad hoc en zo opportunistisch dat het JSS bijna voor een appel en een ei was verkocht. Dat gevaar werd afgewend, maar dat is niet altijd gelukt. Bijvoorbeeld met het Marine Etablissement Amsterdam. Dat stoten we af. Er is geen land in de wereld waar Defensie niet aanwezig is in de hoofdstad, wij gaan er gewoon weg na 400 jaar."
Volgens Woudstra was dit nooit gebeurd als er een gedegen strategie was geweest. "Absoluut, maar dan wel een strategie waar men zich dan aan commit."
"Het ontbreken van een strategie is ook vervelend voor onze internationale positie, want in het buitenland weet men dat Nederland de 17e economie is en geen klein land. Dan krijg je toch het gevoel van een freerider: Nederland wil wel graag meesurfen op de veiligheid die bijvoorbeeld de VS verzorgt op de wereldzeeën, daar maakt Nederland gebruik van. Maar Nederland is niet meer bereid, laat staan in staat, om daar zelf structureel aan bij te dragen. Gewoon om onze fair share te nemen als rijk land. Een schande."
Hoe groot de rol is van de maritieme sector voor Nederland, is vaak niet bekend, maar blijkt wel duidelijk uit de cijfers. De Nederlandse maritieme cluster kent 12.000 bedrijven die zorgen voor 253.000 banen en realiseert een totale toegevoegde waarde van 23 miljard euro, zo bleek uit de monitor 'De Nederlandse maritieme cluster' van 2015. Van alle 200 landen zijn slechts 69 staten kleiner dan Nederland. Toch behoort ons land tot één van de grotere economieën van de wereld.
Strategie
Het ontbreekt Nederland aan een militaire strategie. Maar wat is strategie eigenlijk? Woudstra: "Strategie is het plan dat doelstellingen verbindt met de middelen. Als ik er college over geef maak ik een driehoekje, bovenaan staat doel en op de andere punten staat plan en middelen. Het doel gaat over 'het wat' en het plan gaat over 'het hoe' en de middelen is 'het waarmee'."
"Dat strategisch proces (doel-plan-middelen) lijkt heel triviaal, maar ook hoge politici en hoge officieren hebben de neiging om meteen naar middelen te grijpen. Toen het in Afghanistan niet helemaal liep zoals gewenst, vroegen generaals om meer troepen (middelen). Maar, wacht even generaal, wat wilt u nou bereiken (doel) in Afghanistan? Zijn meer troepen daar in uw plan (strategie) wel de oplossing voor?"
Strategie staat niet op zichzelf. Onder het strategisch niveau bevindt zich het operationeel niveau en daaronder het tactisch niveau. In een oorlog bestaat het onderste niveau vaak uit veld-, lucht- of zeeslagen. Daarboven, het operationeel niveau, bestaat uit campagnes en operaties die veel groter zijn opgezet, zoals de luchtlanding Operatie Market Garden nabij Arnhem in 1944 en Overlord (de landingen op Normandië op D-Day in 1944).
Saba gezien door een raam op de brug van Zr.Ms. Friesland. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
De usual suspects
Een gesprek over strategie, zonder dat de namen van bekende strategen voorbij komen, is haast niet mogelijk. En dat terwijl de twee belangrijkste maritieme strategen in de geschiedenis, de Amerikaan Mahan en de Brit Corbett, net iets meer dan honderd jaar dood zijn. Toch zijn hun invloeden nog altijd merkbaar.
"Veel van wat Julian Corbett in zijn boek 'Some Principles of Maritime Strategy' uit 1911 schreef, is tot de dag van vandaag te gebruiken. Dat geldt lang niet voor alle maritieme boeken: het deel over zeetactiek in het boek van Putman Cramer uit 1913, is bijvoorbeeld volledig achterhaald. De tactiek drijft namelijk op de techniek. Terwijl van de andere kant de strategie meer praat over doelstellingen."
"Zie het als draaiende wieltjes," doceert Woudstra. "Het kleinste wieltje is de techniek, dat draait heel hard rond. Er zit een wat groter wieltje boven, dat is de tactiek. Dat draait wat langzamer. Nog een groter wieltje is het operationeel niveau, nog langzamer … En het bovenste, de (politieke) strategie, die beweegt bijna niet."
Een strateeg wiens werk nog steeds invloed heeft, is Sun Tzu. Deze Chinese generaal leefde zo'n 2500 jaar geleden en hoewel in zijn boek 'De kunst van het oorlogvoeren' uitsluitend is bedacht vanuit operaties te land, is Sun Tzu volgens Woudstra ook uitstekend maritiem te interpreteren.
Niet alle belangrijke denkers op maritiem vlak leefden in voorgaande eeuwen. De Brit Geoffrey Till zal op dit moment ongetwijfeld werken aan zijn vierde editie van zijn 'Seapower: A Guide for the Twenty-First Century', één van de belangrijkste boeken in de college's van Woudstra.
1990 is een waterscheiding
In het boek van Till, de meest recente versie is van 2013, worden namelijk niet alleen de werken van o.a. Mahan en Corbett behandeld, maar vanzelfsprekend komen ook recentere ontwikkelingen aan bod. Dan blijkt dat het ogenschijnlijk stilstaande grote wiel van de strategie toch een paar slagen heeft gemaakt.
"Ik zie 1990 als een waterscheiding," begint Woudstra zijn verhaal over de recente veranderingen in de wereld. "Tot 1990 ging het vooral om interstatelijke verhoudingen, ook op maritiem strategisch gebied."
"Wat al die oude schrijvers hebben geschreven, houdt verband met conflicten tussen landen, het interstatelijk conflict. Waarbij Mahan heel erg offensief denkt; de beslissende zeeslag en Corbett zich richt op het beschermen van de sea lines of communication."
"Maar het einde van het Warschau Pact in 1990 en het einde van de Sovjet-Unie, betekenden ook het einde van de bipolaire wereld tussen de NAVO en het Warschau Pact. Dan is er tien jaar lang unilateralisme: hegemonie van de VS, de volledige hegemonie. Tot 11 september 2001, wanneer aangetoond wordt dat een terroristische organisatie in staat is tot een grote militaire operatie, zij het met civiele middelen."
"Tot dat moment was anti-terroristenwerk voornamelijk politiewerk, vanaf dat moment is het militair van aard geworden. Dat zie je ook in de reactie van de VS, met de Global War on Terror en de inval in Afghanistan. Zij gingen met militaire middelen Al Qaida bestrijden."
Volgens Woudstra kenmerkt de huidige tijd zich door een periode van multilateralisme. Vooral China en Rusland worden op maritiem gebied volgens Woudstra steeds belangrijker.
Maar er zijn ook spelers die niet aan een land zijn verbonden: non-state actors. "De non-state actors zie ik in 2 hoofdgroepen," zegt Woudstra, "De terroristen, die hebben macht als hoogste doel. En anderzijds criminelen. Dat kunnen mensen zijn die afval dumpen in zee, maar ook drugstransporteurs, mensensmokkelaars of zeerovers."
"Het belang van die non-state actors is toegenomen. Dat is een nieuwe en belangrijke trend. Zeerovers zijn zo oud als de wereld, maar verder: maritiem terrorisme, drugs- en mensensmokkel over zee, overbevissing, vervuiling en dumping, zijn vrij nieuw. Zeker op de schaal waar op het nu gebeurd. Daar kunnen we niet onverschillig tegenover staan."
"Dus dan zie je op maritiem gebied, dat naast de klassieke strategische belangen en dreigingen tussen staten, heel veel bijgekomen is waarbij non-state actors een rol spelen. Dit vergt wel meer van onze aandacht en inspanning."
Alfred Thayer Mahan (27 september 1840 - 1 december 1914) was Amerikaans marineofficier en was de belangrijkste maritieme strateeg van de negentiende eeuw. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Ruim 100 jaar dood, maar nog steeds alive and kicking
Betekent dat dan niet toch dat we Mahan en Corbett kunnen vergeten? Nee, belangrijke ideeën van Mahan -die vooral terug komen in zijn beroemdste werk The influence of sea power upon history- zijn achterhaald, maar de Amerikaanse denker wordt nog veel gebruikt, volgens Woudstra: "Corbett en Mahan zijn alive and kicking. De US Navy is typisch Mahan georiënteerd: big is beautiful. Traditioneel veronachtzamen de Amerikanen hun mijnenbestrijdingscapaciteit. Het fregat USS Samuel B. Roberts liep in de Perzische Golf op een mijn en het antwoord daarop was Operation Praying Mantis, meteen WHACK! Beslissend uitschakelen."
"Ze hadden natuurlijk ook iets kunnen doen aan mijnenbestrijding. Zoals vaker haalt VS er dan bondgenoten bij, want eigenlijk staat de Amerikaanse mijnenbestrijdingscapaciteit in geen verhouding tot hun slagkracht. Dan loop je kans op het David en Goliath effect en dat is wel een Amerikaans probleem. Dat komt bij Mahan vandaan: beslissende slag, agressief, hoog technologisch."
In Groot-Brittannië wordt Mahan minder aangehangen, maar vooral de Brit Julian Corbett, volgens Woudstra. "Corbett kende het werk van Mahan wel, al baseerde hij zich heel sterk op de strategie van de Pruisische strateeg Von Clausewitz. Corbett kende Sun Tzu waarschijnlijk niet."
"Corbett heeft een aantal revolutionaire dingen gezegd. Zo hield hij pleidooi voor jointness [samenwerking tussen land- en zeemacht]. Maar ook control of the sea, in tegenstelling tot het command of the sea van Mahan. Mahan baseerde dat op een analyse van de zeiltijd. Als je in die zeiltijd de vijand vernietigde op zee, had je inderdaad command of the sea. Maar aan het begin van de 20e eeuw kwamen er een paar technologische innovaties waardoor tactieken veranderden."
"Corbett was zich bewust van zeemijnen, van duikboten, de militaire luchtvaart was in ontwikkeling. Met andere woorden, je kan wel de oppervlaktevloot van de vijand verslaan, de beslissende zeeslag, maar dat heeft inmiddels geen strategische implicaties meer"
Het idee van de beslissende zeeslag speelde internationaal een grote rol aanloop naar en tijdens de Eerste Wereldoorlog, maar ook tijdens de Tweede Wereldoorlog. Nu is het aantal schepen bij veel Westerse marines zo klein, dat je maar een paar fregatten hoeft uit te schakelen om een oppervlaktevloot lam te leggen.
Toch is volgens Woudstra de beslissende zeeslag op tactisch niveau zoals Mahan het bedoelde tegenwoordig haast niet meer mogelijk: "Na de beslissende zeeslag heb je volledige zeggenschap over de zee; command of the sea. Maar dat moet tegenwoordig wel in drie dimensies. Dat is -in tegenstelling tot vroeger- niet alleen op het wateroppervlak, maar ook volledige controle op het onderwaterdomein en over het luchtruim. Zolang de opponent na de zeeslag nog in staat is om raketten af te vuren vanaf de kust, aanvallen te doen met vliegtuigen of om met onderzeeboten te opereren, is de zeeslag niet beslissend geweest."
Een nuance die Woudstra aanbrengt is dat het wel mogelijk is dat als een zeeslag verloren wordt op tactisch niveau, besloten wordt zich terug te trekken op operationeel of zelfs strategisch niveau (bijv. zich overgeven of vrede sluiten). Dit is echter anders dan de beslissende zeeslag die Mahan voor ogen had, waarbij de vijandelijke vloot wordt vernietigd.
"Het is nu veel belangrijker om sea control te verkrijgen: tijdelijke en plaatselijke, maar volledige beheersing van een zeegebied, op, onder en boven het zeeoppervlak. Dit bijvoorbeeld t.b.v een amfibische landing of het beheersen van een choke point, zoals de Straat van Gibraltar. De vijand beslissend verslaan dient vaak geen doel meer, sea control wel."
Beelden van Zr.Ms. Walrus uit 2015. Onderzeeboten kunnen ongezien inlichtingen verzamelen, maar ook ongezien aanvallen uitvoeren in een zeegebied dat door een machtigere vijand wordt gecontroleerd.
Sun Tzu
Een beslissende zeeslag zoals Mahan die bedoelde, zou dus wel mogelijk zijn als de tegenstander bijvoorbeeld alleen oppervlakteschepen heeft. Woudstra bevestigt dat, maar haalt direct het werk van Sun Tzu erbij: "Sun Tzu zei dat je heel divers moet zijn. Het water gaat naar het laagste punt. Dus als je ergens sterk bent, gaat de vijand erom heen en pakt je waar je zwak bent." Je hoeft dus helemaal geen command of the sea of te hebben om je doel te bereiken.
Er is er ook nog een derde niveau, en dat is sea denial, dan ben je in staat om de tegenstander de volledige beheersing over een zeegebied te ontzeggen. Landen die een machtige opponent hebben, richten zich (deels) op sea denial als verdediging. Denk aan China dat niet wil dat de VS het voor het zeggen krijgt in de wateren rond bijvoorbeeld Taiwan.
"De US Navy denkt heel Mahanistisch en heeft niet zo goed in de gaten dat het water naar het laatste punt gaat. Dus wat doe je als je opponent bent van die partij? Dan ga je niet ook 12 vliegkampschepen bouwen, maar bouw je onderzeeboten, ontwikkel je ballistische raketten tegen vliegkampschepen en -een goedkoop en effectief wapen voor sea denial- zeemijnen. Dat is wat China doet; de tegenstander pakken waar hij zwak is."
"China is op zee nog tientallen jaren de mindere van Amerika. Maar lees hoe Zr.Ms. Walrus tijdens een oefening een Amerikaans vliegkampschip tot zinken bracht: het is relatief makkelijk om met een kleine onderzeeboot een hele carrier naar de andere wereld te schieten. Heb je een machtige vijand tegenover je, dan is de onderzeeboot vaak het beste wapen, dat bovendien helemaal niet duur is. Men kijkt altijd erg op tegen de aanschafkosten, maar het gaat om de totale kosten over de hele levensduur."
Doet de VS het dan helemaal verkeerd? Nee, zegt Woudstra, misschien zijn hun strategische keuzes niet helemaal meer van deze tijd, ze hebben wel een plan. (Het meest recente plan verscheen in maart 2015.) "De VS heeft een hele duidelijke visie op maritieme belangen en wat ze tegenover de dreigingen willen zetten. Dat verandert ook niet elke keer als de politieke verhoudingen veranderen, de strategie blijft hetzelfde."
In januari 2015 bezochten Chinese marineschepen voor het eerst Rotterdam. De rode loper werd uitgerold. Woudstra: "Tenminste een kwart van de haven van Rotterdam is al in Chinese handen. Dat is je vijanden overwinnen, zonder slag te leveren." (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Strategie van China: misleiding
Hoe zit het dan met de strategie van China? Volgens Niels Woudstra is ook China op strategisch vlak zeer doordacht bezig en weet China precies wat het wil. "Uiteraard heeft men in China Sun Tzu gelezen. Hij schrijft onder andere dat als je je vijand kunt overwinnen zonder slag te leveren, je daarvoor moet kiezen. Dat is typisch wat China doet."
"Sun Tzu schrijft ook over misleiding. En één van de geweldige trucs van dit moment is de peaceful rise of China. Ofwel de wereld het gevoel geven dat China zich op een vredelievende manier aan het ontwikkelen is. Dat is helemaal niet zo. Tijdens de Koreaoorlog was China de grens overgekomen, redelijk agressief. Cyberaanvallen: behoorlijk agressief. En China is nu vrij agressief bezig in de Zuid en Oost Chinese Zee om z'n invloedssfeer uit te breiden."
"China heeft de strategische Pakistaanse haven Gwadar in handen, het heeft de haven van Athene, Pireaus, opgekocht. Tenminste een kwart van de haven van Rotterdam is al in Chinese handen. Dat is je vijanden overwinnen, zonder slag te leveren."
Hoeft Nederland dus niet bang te zijn voor een militair conflict met China? "Sun Tzu zegt dat het winnen zonder te vechten de voorkeur heeft," legt Woudstra uit. "Maar de gigantische expansie van de Chinese marine, is niet voor niets. China weet heel goed dat softpower alleen van waarde is als er hard power achter staat."
Maar niet alleen Sun Tzu wordt in China gelezen. Er zijn inmiddels al vele essays, artikelen en boeken geschreven over de invloed van Mahan op het Chinese maritieme denken. De Amerikaan die voor de beslissende zeeslag pleitte, heeft volgens Woudstra de aandacht in Azië. "Mahan wordt gelezen door de Chinese strategen. Ja. Zeker. Dat is onder andere te zien aan het belang dat China aan sea power hecht. Behalve in de 15e eeuw, was China erg territoriaal georiënteerd. Nu zijn ze ineens heel erg maritiem georiënteerd. Dat is al heel Mahaniaans. Het belang van sea power, de zes vormende elementen van sea power, het versterkende effect van de oorlogsvloot en de economische handel, zie je in China terugkomen. Allemaal Mahan."
Woudstra is er van overtuigd dat de ontwikkelingen in China en in de Zuid-Chinese Zee ook voor Nederland van belang zijn. "China is met een geweldige maritieme expansie bezig. Zo wil China van de Zuid-Chinese Zee een Chinees binnenwater maken. Dat is absoluut een ongewenste ontwikkeling, want volgens het internationaal recht en het zeerechtverdrag zijn dat internationale wateren."
Is dat dan niet alleen een probleem voor bijvoorbeeld de Filipijnen? Woudstra denkt dat van niet.
"Heel veel schepen in Rotterdam zijn door de Zuid-Chinese Zee gevaren. Die goederen komen uit Taiwan, Zuid-Korea, Japan en China zelf. Als China daar in die zee macht krijgt over de doorvaart, kan China bijvoorbeeld besluiten dat er alleen Chinese schepen mogen varen of dat andere schepen tol moeten betalen."
De Russische destroyer RFS Severomorsk (Udaloyklasse) op de Noordzee, gezien vanaf Zr.Ms. Karel Doorman. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Rusland is aan het poken en porren
Dichter bij huis is het Rusland dat op zee, in de lucht en bij Oekraïne sinds kort erg actief is. Een heel andere ontwikkeling, maar niet minder zorgelijk, zegt Woudstra. "Ik denk dat Poetin Sun Tzu heeft gelezen. Hij is geweldig in misleiding en hybride oorlogvoering. Het is niet nieuw, maar het lijkt alsof hij het uitgevonden heeft. Poetin voert in Oekraïne een soort partizanenoorlog, zijn Spetsnaz [Russische special forces], zijn niet als zodanig herkenbaar, dat zijn groene mannetjes geworden. Hij ontkent dat hij intervenieert in Oost-Oekraine, terwijl hij dat wel doet."
"Toen in 1940 Duitsers de Nederlandse grens overstaken was het duidelijk. De Duitsers hadden Duitse uniformen aan en er werd strijd geleverd volgens bepaalde regels. Poetin trekt zich van regels niets aan, als hij zijn doel maar bereikt. Hij gebruikt cyber, allerlei vormen van strategische beïnvloeding, strategische communicatie en daar is hij goed in."
"Poetin is bezig om allerlei subversieve activiteiten uit te voeren in de Baltische Staten. En die Baltische Staten en Polen zijn terecht allemaal hartstikke bang voor hem. Rusland is aan het porren en poken in het luchtruim van NAVO landen. En ze hebben behoorlijk huisgehouden in Syrië, omdat ze daar een haven hebben die voor hen van strategisch belang is in de Middellandse Zee."
Het zou zomaar een nieuwe Koude Oorlog kunnen zijn, schat de maritiem strateeg in. "Rusland probeert toch weer landen in z'n invloedssfeer te krijgen, ook maritiem gezien."
Het Kremlin is bezig met een comeback, toch heeft Rusland te maken met flinke uitdagingen. Woudstra: "De Russische bevolking neemt heel hard af en het alcoholisme onder mannen is een groot probleem. Ook de eenzijdigheid van de economie is problematisch nu de olieprijs gekelderd is."
"Ga eens niet eerst langs de minister van Financiën"
Terwijl er in het buitenland ontzettend veel gebeurt, staat strategie in Nederland nog in de kinderschoenen. Woudstra heeft als geen ander een beeld van hoe ons land het strategie-probleem zou moeten aanpakken. "Laat beleidsmakers in gesprek gaan met mensen die er verstand van hebben. Ga een keer niet eerst langs de minister van Financiën, maar breng goed in kaart wat onze maritieme belangen zijn. Wat is bijvoorbeeld de betekenis van Rotterdam voor Nederland? Kunnen we daar onverschillig over blijven of heeft dat iets te maken met onze economische veiligheid, onze fysieke veiligheid op het vasteland? Als je dat goed op je netvlies hebt; wat zijn de dreigingen? Statelijke dreigingen, niet-statelijke dreigingen, ecologische dreigingen? Hoe kunnen die, maritiem gezien, aangrijpen op onze nationale en bondgenootschappelijke belangen?"
"Dan ga je door deductie kijken wat voor middelen je nodig hebt. Dat is geen rocket science, het is een exercitie die je moet doorlopen, maar waar je wel over na moet denken."
Woudstra heeft inmiddels wel een beeld van wat daar wat hem betreft uit komt. "Als ik die exercitie doe, is mijn conclusie: flink investeren in defensie. Ja. Dan moeten we flink investeren."
"Je hebt een bepaalde mate van power projection nodig, je moet kunnen optreden op het Nederlandse continentaal plat van de Noordzee en je moet zowel hoog als laag in het geweldspectrum dreigingen het hoofd kunnen bieden. Nou daar heb je onder andere een harmonische vloot nodig en dat zou je weer tot Sun Tzu kunnen herleiden."
"De capaciteiten die we op dit moment hebben voldoen op dit moment, maar moeten vervangen worden. Maar de aantallen… we hebben 6 fregatten, dat voldoet niet om alle taken te doen die wij moeten kunnen doen. We hebben een verdedigingstaak voor de eilanden in de West. Je kunt dat niet zo belangrijk vinden, maar we hebben dat toegezegd. We hebben ons verbonden aan de NAVO. We hebben ook gewoon puur onze eigen nationale belangen. We willen toch dat die stroom koopvaardijschepen ongestoord naar Rotterdam kan varen?"
Voor Woudstra is het klip en klaar wie het initiatief tot een strategie zou moeten nemen: "Het kabinet, het is absoluut de verantwoordelijkheid van het kabinet. Bovendien is dit een klassieke overheidstaak. Het gaat om collectieve veiligheid. De overheid bemoeit zich met alles, maar juist dit is een overheidstaak."
