Het Britse ondersteuningsschip RFA Argus is gisteren vertrokken naar het Caribisch gebied en de Franse helikoptercarrier Dixmude verlaat vandaag de Franse marinehaven in Toulon. Ook Zr.Ms. Zeeland zet vandaag koers naar het zuiden. Maar voor Zr.Ms. Karel Doorman is nog geen vertrekdatum bekend gemaakt.
Zr.Ms. Karel Doorman (A833) met in de verte het gebouw Albatros, waar de marineleiding kantoor houdt. Archieffoto. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
FS Dixmude
Van de drie bovengenoemde schepen die gisteren en vandaag naar het Caribisch gebied gaan, gaat alleen de Dixmude (Mistralklasse) naar de West speciaal vanwege corona. Dat betekent niet dat de Dixmude er coronapatiënten gaat opvangen, juist de niet-coronapatiënten worden er behandeld om de ziekenhuizen op de wal te ontlasten. Het Franse schip gaat waarschijnlijk eerst naar Frans Guyana of de Franse Antillen (o.a. Guadeloupe en Martinique). Aan boord heeft het schip vier helikopters, hulpgoederen en een brandweerwagen.
RFA Argus en Zr.Ms. Zeeland
De Argus is donderdag vertrokken, dit was al gepland en zal ongetwijfeld ook worden ingezet om een bijdrage te leveren aan de strijd tegen COVID-19. Hetzelfde geldt voor Zr.Ms. Zeeland. Die bemanning zou per vliegtuig gaan, nu nemen ze hun schip mee. Door het coronavirus kon de verse bemanning en het onderhoudspersoneel niet per vliegtuig naar de West, dus moet het huidige stationsschip Zr.Ms. Groningen in Den Helder in onderhoud en gaat de Zeeland naar het Caribisch gebied.
Waarom is Zr.Ms. Karel Doorman nog niet weg?
Ondertussen is Zr.Ms. Karel Doorman nog niet onderweg naar de West. Er is geen vertrekdatum bekend en het is zelfs nog niet zeker of het JSS wordt ingezet. Momenteel wordt door verschillende ministeries in Nederland en met autoriteiten in het Caribisch gebied overlegd over eventuele bijstand van Defensie vanuit Nederland in de West.
Marineschepen.nl heeft begrepen dat het besluit om de Doorman te sturen niet zomaar genomen kan worden, omdat in eerste instantie helder moet zijn wat de rol van het schip moet zijn.
Zr.Ms. Karel Doorman heeft uiteraard medische capaciteiten, inclusief een quarantaineruimte, die voor marinebegrippen fors zijn. Maar die zijn wel bedacht met het oog op traumazorg, en dan vooral de eerste behandelingen waarna de patiënten naar een ziekenhuis op de wal worden gerstuurd. Dat is dus heel anders dan coronapatiënten die wel drie weken op de intensive care liggen en heel specialistische begeleiding nodig hebben.
Met maximaal 13 intensive care bedden kan de Doorman wel van toegevoegde waarde zijn voor eilanden zoals Sint Eustatius waar helemaal geen IC-capaciteit is. De vraag die speelt is of die capaciteit niet op een andere manier nog beter geleverd kan worden. Daarnaast heeft de Doorman wel de spullen, maar er moet ook personeel gevonden worden. Misschien moet de Doorman zich juist niet op coronapatiënten richten, maar op andere aandoeningen? Of zich toeleggen op transport?
Dit zijn enkele vragen die momenteel beantwoord moeten worden. Wat de rol zal zijn van de Doorman wil men beantwoord hebben zodat het schip daar op ingericht kan worden. Veel hangt bovendien af van wat de behoeften zijn in het Caribisch gebied, en in Nederland.
Nederlandse gemeenten
Voor wie zich afvraagt waarom de Doorman zonodig 'naar het buitenland' moet en het schip niet beter in 'Nederland' kan blijven; de eilanden Saba, Sint-Eustatius en Bonaire zijn bijzondere Nederlandse gemeenten. Inwoners van die eilanden zijn Nederlandse staatsburgers. In totaal wonen er 25.000 mensen. Zij hebben op basis van de Nederlandse Grondwet recht op ondersteuning, zij kunnen ook gebruik maken van het economische steunpakket vanuit Den Haag, net als de rest van Nederland.
Voor Sint-Maarten, Curaçao en Aruba is het anders. Dat zijn autonome landen, maar wel binnen het Koninkrijk der Nederlanden. In 2010 is afgesproken dat de landen elkaar helpen in geval van nood.
Ook de Britse en Franse schepen gaan in eerste instantie naar eilanden die aan respectievelijk de UK en Frankrijk zijn verbonden.
Zr.Ms. Dolfijn weer in Den Helder
Nu we toch bezig zijn met corona-gerelateerde aankomsten en vertrekken; Walrusklasse onderzeeboot Zr.Ms. Dolfijn is vanochtend in Den Helder aangekomen. Afgelopen maandag werd bekend dat er bij acht personen corona was geconstateerd. De onderzeeboot was bezig met de internationale commandantenopleiding en naar alle waarschijnlijkheid waren er dus ook marineofficieren uit verschillende landen aan boord. De marine wil niets zeggen over de nationaliteiten.
Captain Brett Crozier wordt massaal toegezongen door de bemanning van USS Theodore Roosevelt.
Commandant USS Theodore Roosevelt ontheven uit functie
Het Amerikaanse vliegdekschip USS Theodore Roosevelt kampte ook met corona aan boord. En behoorlijk veel. In een week tijd nam het aantal besmettingen toe van 3 naar 150 tot 200. De commandant van het schip, Brett Crozier, schreef daarop een brief aan de marineleiding met het verzoek om het personeel van boord te halen en op de wal in Guam (waar het schip nu ligt) in quarantaine te plaatsen.
De brief schoot de marineleiding in het verkeerde keelgat en Crozier is nu commandant af. Hij is niet ontslagen en behoudt wel zijn rang. Volgens de marineleiding had Crozier de brief niet zo breed moeten verspreiden, waardoor deze uiteindelijk dus ook bij de pers terecht was gekomen.
De Amerikaanse marine ontheft gemakkelijk commandanten uit hun functie en nagelt ze vervolgens publiekelijk aan de schandpaal. Niet alleen na ernstige incidenten zoals aanvaringen, maar ook als er "geen vertrouwen" meer is. Het resulteert volgens insiders in voorzichtigere commandanten, dat zou zich zelfs uiten in commandanten die liever niet op de brug van hun schip komen zodat ze ook minder snel verantwoordelijk worden gesteld als er iets mis gaat.
Crozier richtte zich in ieder geval op zijn bemanning en niet op zijn eigen loopbaan. Dat is hem duur komen te staan, maar had uiteindelijk wel het gewenste effect. De Amerikaanse marine haalt nu toch 3700 van de 4000 bemanningsleden van boord.
Ondertussen zijn de problemen bij de Amerikaanse marine nog niet voorbij. Aan boord van USS Ronald Reagan, eveneens een carrier van de Nimitzklasse, zou er sprake zijn van een "handvol" bemanningsleden. Ook dat kan snel toenemen, maar de vraag is of de commandant van de Reagan er iets over naar buiten wil brengen.
Voor de US Navy zijn er meer PR-tegenvallers. De twee hospitaalschepen met capaciteit voor 1000 patiënten per schip, hebben een rustige start gekend. USNS Mercy, te Los Angeles, heeft sinds vorige week tot gisteren 15 personen behandeld. USNS Comfort, in New York, had sinds maandag 3 patiënten. De schepen richten zich op niet-coronapatiënten, maar de stilte rond die hospitaalschepen staat in schril contrast met de druk op de ziekenhuizen.
