Van Halteren Technologies en Verebus hebben afgelopen week contracten gesloten met het Franse Naval Group. De twee Nederlandse bedrijven zijn beide gevraagd voor de toekomstige Nederlandse onderzeeboten die in Frankrijk worden gebouwd. Verebus gaat bovendien aan de slag met Naval Group voor een systeem op de Nederlandse en Belgische ASW-fregatten. Beide bedrijven verwachten veel van de samenwerking met de Fransen. "Wij komen in het ecosysteem van Naval Group en daar komt geen einde meer aan", zei Verebus-directeur Pieter van Breugel in Parijs.
Stralende gezichten na de ondertekening. Van links naar rechts: directeur Verebus Pieter van Breugel, CEO Naval Group Pierre-Éric Pommellet, commandant COMMIT VADM (TD) Jan-Willem Hartman, staatssecretaris van Defensie Gijs Tuinman, executive vice-president Industry van Naval Group Laurent Espinasse en salesmanager Van Halteren Technologies Peter de Kiewiet. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Van Halteren
Van Halteren Technologies heeft opdracht gekregen om een ontwerpstudie te doen voor de hydraulische aggregaat van de Orkaklasse onderzeeboten. Dit systeem levert druk en stroming van de hydraulische vloeistof voor de hydraulische systemen. Hydrauliek wordt bijvoorbeeld gebruikt om de optronische masten en antennes omhoog en omlaag te kunnen laten schuiven, voor de roeren, kleppen en de voordeksels van de torpedobuizen; het is dus een belangrijk onderdeel van de onderzeeboot.
Een dergelijke hydraulic power unit heeft Van Halteren al veel vaker gebouwd, zegt salesmanager Peter de Kiewiet, nadat hij namens de vestiging in Boxtel een contract heeft getekend op de Euronaval-stand van het bedrijf. "Zowel voor de offshore als voor Defensie." Voor onderzeeboten is het alweer even geleden. "De units zelf zijn dus niets nieuws voor ons, maar het is wel speciale engineering om zo'n ding zo compact te krijgen. Met name omdat je er goed bij moet kunnen vanwege het onderhoud." Van Halteren leverde hydraulieksystemen voor de Walrusklasse, weet De Kiewiet. "Daar hebben we systemen voor geleverd, die onderhouden we ook en upgrades komen ook bij ons vandaan. Nu komen er weer nieuwe boten en wij zitten er weer op. Daar zijn we heel blij mee."
Voor het eerst heeft Van Halteren, aan Peter de Kiewiet de eer, een contract met Naval Group getekend voor hydraulieksystemen. Jaren geleden had de vestiging in Zwolle een contract voor koelsystemen op de Australische onderzeeboten van Naval Group, maar dat ging niet door doordat Australië het contract met de Fransen annuleerde. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Verebus
In tegenstelling tot Van Halteren zal Verebus uiteindelijk geen technisch systeem opleveren. Het bedrijf uit Rijswijk is gespecialiseerd in het leveren van geïntegreerde logistieke ondersteuning (ILS) voor het onderhouden van systemen, inzetten van bedrijfsmiddelen en personeel, aankopen, opslaan en gebruiken van reservedelen en beheersen van de levensduurkosten van systemen.
"Het is dus een ondersteuningssysteem voor een complex iets zoals een onderzeeboot of een deel ervan", licht directeur Verebus, Pieter van Breugel, toe. "Je moet bij het ontwerpen al nadenken over de ondersteuning. Heb je geen ondersteuningssysteem, dan heb je iets glimmends voor in de showroom gekocht, maar ga er niet mee varen."
Het onderzeebootcontract met Naval Group van Verebus werd al in de zomer getekend. Dat betrof een contract voor een integrated product support-pakket voor de onderzeeboten. Daar werkt Verebus nu met Defensie en Naval Group aan.
Afgelopen week werd een contract getekend voor documentatie voor een systeem dat Naval Group gaat leveren voor de ASW-fregatten waar Nederland en België mee gaan varen. Verebus verzorgt voor het anti-torpedosysteem Canto op de fregatten de documentatie in datamodules, conform S1000D.
Canto is een systeem dat door een fregat (of een onderzeeboot) gelanceerd wordt richting een inkomende torpedo. De gelanceerde decoys zullen eenmaal in het water vele verschillende valse contacten nabootsen om de computer in de torpedo te overvoeren met informatie, waardoor deze voortdurend achter een ander 'schip' aan gaat en het echte schip kan ontsnappen. In dit beeld worden decoys gelanceerd door een FDI-fregat van Naval Group. (Beeld: Naval Group)
Iedereen die apparatuur levert voor de ASW-fregatten, moet ook documentatie aanleveren die voldoet aan de S1000D-eisen. Naval Group kan dat wel zelf, maar de afdeling die Canto produceer heeft die mogelijkheid niet, licht Verebus toe. In plaats van een andere vestiging dit te laten doen, wordt het werk bij Verebus neergelegd. "De ervaring leert dat je sneller klaar bent als je de eindklant goed kent", zegt Van Breugel. "Er zit zoveel interpretatieruimte in hoe je dit doet, zeker op dit moment, omdat het allemaal nog nieuw is. En die bedrijven hebben het ook allemaal druk, er is gewoon overbelasting in het algemeen."
Van Breugel ondertekende het tweede contract met Naval Group. Het eerste was in de zomer getekend. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Sneeuwbal
Eerder dit jaar tekenden Naval Group en het Ministerie van Economische Zaken de industriële overeenkomst die hoort bij de onderzeebootorder die was gegund aan Naval Group. De afspraak is dat ongeveer 1 miljard euro door Naval Group aan Nederlandse bedrijven wordt besteed. Dat hoeven niet per se onderzeebootcontracten te zijn. Naval Group mag ook andere opdrachten onder de zogenaamde ICA-overeenkomst scharen. De documentatieopdracht voor een systeem op de fregatten is daar een voorbeeld van.
Met deze eerste contracten is een begin gemaakt, al gaat het vergeleken met het totale bedrag, om relatief kleine orders, blijkt uit de woorden van beide geïnterviewden. Voor Verebus gaat het wel om een "substantieel" bedrag, zegt Van Breugel, maar "het is een documentatiepakket, dus je moet niet aan miljoenen denken".
De orders zelf zijn dan misschien klein, beide bedrijven verwachten dat er nog meer aan komt. "Het gaat in fases", zegt De Kiewiet. Van Halteren is volgens De Kiewiet in gesprek met Naval Group voor meer samenwerking. Bijvoorbeeld voor het leveren van ventilatiesystemen en in Bunschoten staat een "modern machinepark". "Ze komen binnenkort naar ons toe om te kijken", zegt De Kiewiet. "Stapje voor stapje bouwen we een relatie met ze op en hopen we dat uit te breiden. Dit is een eerste stap, daar zijn we heel blij mee. Het gaat er vooral om dat we leren met elkaar samen te werken. We hebben gelukkig een achtergrond bij defensie en onderzeeboten. Het is een heel ander proces, anders dan oppervlakteschepen. Dus ik denk dat het een goede fit zal zijn."
"Wij komen in het ecosysteem van Naval Group", zegt Van Breugel, "en daar komt geen einde meer aan. Dan komt de een na de ander. Want op zo'n schip zitten wel 200 leveranciers, die allemaal S1000D-documentatie moeten aanleveren, en als jij dan als Verebus genoemd wordt: dat is een sneeuwbal."
Dat betekent niet dat Naval Group nu al grote opdrachten bij Verebus neerlegt. Ven Breugel: "Wij gaan veertig jaar werk hebben aan die onderzeeboten. Maar wel stukje voor stukje. We hebben nu een deel tot en met dit jaar, dan gaan we een nieuw contract sluiten tot en met 2026 en zo verder. En dat is ook wel logisch, want ze kennen ons nauwelijks. Dus wij moeten wel zorgen dat we leveren."
Illustratie van de Blacksword Barracuda. De vier Nederlandse boten zullen behoren tot de Orkaklasse. (Beeld: Naval Group)
Personeel
Van Breugel richt zich dan ook niet alleen op nieuwe opdrachten, maar vooral op goed personeel: "Recruitment is eigenlijk veel belangrijker dan het tekenen van contracten. Want de contracten komen bijna vanzelf, maar kan je het ook leveren? Ik zit vooral op het groeispoor om genoeg goede engineers het vak te laten leren. We hebben een academy voor de klantopleidingen en voor onze eigen mensen. Als wij een junior binnenhalen, hebben we daar een plan voor. Dan krijg je een buddy en een route. Je gaat door alle opleidingen en moet je daarna kiezen wat je leuk vindt. Maar ook voor de medior hebben we een plan."
Leveren
Naar verwachting zal Naval Group de komende tijd meer Nederlandse bedrijven contracteren. De Franse werf heeft een kleine tien jaar de tijd om de eerste twee boten te laten proefvaren, dat lijkt lang maar dat betekent dat er binnen afzienbare tijd gebouwd moet gaan worden. Voor de bedrijven die aan boord willen van de Orkaklasse is nu dus een cruciale fase aangebroken.
Auteur: Jaime Karremann Jaime is oprichter van Marineschepen.nl en heeft meer dan 1.500 artikelen geschreven over uiteenlopende marine-onderwerpen. In 2017 gaf hij zijn non-fictieboek In het diepste geheim uit en later onderzeebootthriller Orka. Voor Jaime fulltime met deze site aan de slag ging, werkte hij ruim 12 jaar bij de marine, waarvan het grootste deel in een burgerfunctie. Jaime studeerde Communicatie in Groningen.
