Het Zweedse Saab heeft hun bestaande MCMV 80 ontwerp aangepast op de Belgisch-Nederlandse eisen voor de 12 nieuwe mijnenbestrijdingsvaartuigen. Marineschepen.nl heeft het ontwerp mogen inzien.
Voorstel van Saab voor de vervanger van de Nederlandse en Belgische mijnenbestrijdingsvaartuigen. (Beeld: Saab)
De strijd om wie de 12 nieuwe mijnenbestrijdingsvaartuigen voor Nederland en België gaat bouwen is in alle hevigheid losgebarsten. Onlangs werd in Brussel door de ministers van Defensie van beide landen het Memorandum of Understanding (MOU) voor de vervanging van de mijnenjagers en de M-fregatten ondertekend. Eind 2018 wil België het contract voor de 12 schepen ondertekend hebben.
Als het aan Saab ligt worden die schepen gebouwd volgens het aangepaste MCMV 80 ontwerp. Vorig jaar was al bekend dat Saab zou meedoen aan de competitie en dat het dit ontwerp zou gebruiken voor de aanbesteding.
Marineschepen.nl heeft echter meer informatie ontvangen over het Zweedse voorstel, dat overigens volledig los staat van wat het Nederlandse Damen heeft ontworpen. Damen en Saab werken op onderzeebootgebied weliswaar intensief samen, op gebied van mijnenbestrijdingsvaartuigen zijn zij elkaars concurrenten.
Het MCMV 80 ontwerp is, zoals de naam het al zegt, een mijnenbestrijdingsvaartuig (Mine Counter Measure Vessel) van 80 meter. Volgens Saab kenmerkt het ontwerp zich doordat het geschikt is voor uiteenlopende taken, meer dan alleen mijnenbestrijding, verder is het ontwerp volgens de Zweden toekomstbestendig doordat systemen makkelijk te vernieuwen en uit te breiden zijn, tot slot hecht Saab -net als bij onderzeeboten- veel waarde aan schokbestendigheid en signatuurreductie.
Zijaanzicht van het voorstel. (Beeld: Saab)
Het Belgisch-Nederlands ontwerp
Het voorstel voor België en Nederland is langer dan de MCMV 80, het schip is namelijk 88 meter. De extra acht meters zijn nodig om de volledige toolbox aan mijnenbestrijdingsmiddelen mee te kunnen nemen, dit is een van de eisen.
Die toolbox bestaat uit varende drones (onder en boven water) en vliegende onbemande eenheden. Het Zweedse voorstel biedt daarnaast nog een helikopterplatform, omdat een (bemande) helikopter van waarde is als het schip bijvoorbeeld voor kustwachttaken wordt ingezet. Een hangar voor de heli is niet opgenomen in het voorstel.
Composiet
Het volledige schip is gemaakt van composiet. Dit wordt door Saab zelf gefabriceerd op de werf in Karlskrona en op werven in België. Het voordeel van composiet is dat de signatuur van het schip direct gereduceerd wordt. Het gaat dan niet alleen om de magnetische signatuur van het schip, dat belangrijk is voor magnetische mijnen, maar ook om infrarood en akoestiek. Composiet isoleert namelijk en houdt de warmte binnen, laat de kou buiten. Daardoor is de infrarooduitstraling ook minder. Saab claimt dat bij een schip van dit materiaal een signatuurreductie gerealiseerd wordt van maar liefst 90% vergeleken met een stalen schip van 90 meter.
Het materiaal is vergelijkbaar met dat van de huidige Belgische en Nederlandse mijnenjagers. Echter er wordt gebruik gemaakt van een andere techniek (sandwhich versus single skin). Hierdoor is de constructie steviger (shockresitance), eenvoudiger te repareren en lichter Op zich is het dus niet uniek, maar wel in deze aanbesteding aangezien het geen eis is en dit het enige volledig composieten ontwerp is.
Zoals een aantal jaar terug werd aangekondigd, is door België en Nederland namelijk gekozen voor 'stand off mijnen bestrijden', ofwel het platform blijft buiten het mijnenveld alleen de tools gaan er in. "Juist omdat je niet weet waar die mijnen liggen heb je zulke dure apparatuur bij je," zei een medewerker van Saab.
Voor de Zweedse ontwerpers zijn schokeisen en signatuurreductie dus erg belangrijk, desondanks hebben zij geen schip ontworpen met de hoogste MCM-eisen. Zij gaan in dit ontwerp tot 80% van wat haalbaar is.
Een nadeel van composiet is echter dat het duurder is dan staal. Composiet is echter veel lichter en volgens Saab is door minder brandstofverbruik en minder onderhoud de meerprijs binnen tien jaar terugverdiend.
Saab MCMV-80. (Beeld: Saab)
Bemanning, centrale en wapens
Het schip van 1250 ton biedt plaats aan 40 bemanningsleden en voor 20 opstappers. Zij slapen, voor het geval van een mijnexplosie, allemaal boven de waterlijn.
Net als bij de OPV's bevindt zich achter de brug de centrale (in dit geval de mijnenjachtcentrale), een dek lager is een extra centrale ingetekend; die is bestemd voor een staf. Een andere overeenkomst met de patrouilleschepen is een slipway aan de achterzijde van het schip. Deze slipway is geschikt voor bemande en onbemande vaartuigen, en wordt ook toegepast op de nieuwe schepen voor Singapore. De slipway is onderzocht bij MARIN te Wageningen.
De wapensystemen staan niet vast. Dat hangt af van de wensen in België en zou bijvoorbeeld ook een 20mm machinegeweer van het Belgische FN Herstal kunnen zijn.
Ook de toolbox staat nog niet vast, hoewel Saab wel een compleet pakket moet aanbieden van een schip plus alle drones. Saab produceert uiteraard zelf de nodige onbemande mijnenbestrijdingsmiddelen, maar praat ook met andere aanbieders van MCM-toolboxen.
Behalve Saab zijn er meer partijen geïnteresseerd in de bouw van de vervangers van de Alkmaar- en Asterklasse mijnenjagers. Eerder dit jaar maakten het Franse STX, Socarenam en het Belgische EDR hun ontwerpen bekend.
