Opnieuw is in Russische wateren de nieuwe hypersone raket Zircon getest. Met succes is een zeedoel geraakt op 400 km afstand, zo laat Rusland weten. Sinds begin 2020 is de Zircon meerdere keren vanaf een fregat gelanceerd. Tegen dit hypersone wapen is nog nauwelijks een verdediging mogelijk. Het Kremlin zegt dat de Zircon binnenkort op de schepen komt.
Admiral Gorshkov op archiefbeeld. (Foto: Amerikaanse marine)
Volgens het Russische staatspersbureau Tass is de Russische marine er vandaag weer in geslaagd om een doel op zee te raken met een Zircon-raket. In de Witte Zee heeft het fregat Admiral Gorshkov (Admiral Gorshkovklasse) een Zircon gelanceerd op een doel 400 km verderop. Het is naar schatting de achtste keer in bijna twee jaar tijd dat de Zircon is gelanceerd.
Eerder deze maand lanceerde de Gorshkov ook een Zircon en in oktober werd de eerste Zircon door een onderzeeboot afgevuurd. Die boot voer boven water, volgend jaar moet tijdens test de onderzeeboot onder water de lancering doen.
Een kleine tien jaar nadat de eerste prototypes van het missile werden gelanceerd, lijkt het nieuwe Russische wapen in de laatste fase te zijn beland voor levering aan de vloot. De huidige tests zouden deel uitmaken van tests van de staat, zo laat Tass weten.
Knap
Hetzelfde persbureau meldde bovendien dat de Zircon al in serieproductie is. Als dat inderdaad zo is, is dat knap. In een eerder interview met een expert van het Nederlandse kennisinstituut TNO bleek al dat Rusland grote stappen moet hebben gezet: "Hypersone dreigingen combineren snelheid en manoeuvreerbaarheid. Rusland heeft bepaalde stappen gezet in technologie, dan denk ik aan materiaalkennis, sensorenkennis, waardoor ze de manoeuvreerbaarheid veel beter voor elkaar hebben dan in andere landen." Een hypersoon wapen wordt namelijk erg warm en dat is erg hinderlijk voor de sensoren van de raket.
Hoe dan ook ligt Rusland voor op China en de NAVO als het gaat om hypersone wapens. NAVO-marines hebben geen hypersoon wapen en zo'n raket is ook nog niet in zicht. De meeste NAVO-wapens tegen schepen halen snelheden van zo'n 800 km per uur. De SM-6 van Raytheon is een wapen dat oorspronkelijk is ontwikkeld tegen vliegende doelen, maar ook tegen schepen ingezet kan worden. Dat wapen haalt snelheden van ruim 4.000 km per uur (Mach 3).
Zircon zou volgens Rusland Mach 9 halen, 11.000 km per uur. Of dat ook klopt, daar wordt aan getwijfeld, maar zelfs met de helft van die snelheid heeft het een ongeėvenaard wapen, waarmee schepen en landdoelen kunnen worden aangevallen. De Zircon haalt namelijk niet alleen ongekend hoge snelheden, maar heeft ook een groot bereik van (opnieuw volgens Rusland) 1.000 kilometer. De RBS 15 Mk4 van Saab is een van de Westerse wapens die een groot bereik hebben: 300 km.
Diverse NAVO-landen zijn met programma's bezig om ook hypersone wapens te ontwikkelen. Over ongeveer tien jaar verwacht de Nederlandse marine de SM-2 block IIIC te ontvangen (als dat doorgaat), dat wapen is supersoon en haalt snelheden van Mach 3.
Verdediging heel lastig
Zoals bekend is er nog geen goede verdediging tegen hypersone raketten. De nieuwste luchtverdedigingsraketten zoals ESSM en Aster zijn ontworpen voor doelen die supersone snelheden halen. Tests vinden soms plaats (die zijn lastig omdat er weinig supersone doelen zijn en omdat er dan een groot gebied afgezet moet worden), maar tegen doelen die op hypersone snelheden vliegen zijn deze wapens voor zover bekend nog niet in het echt getest en naar verwachting ook niet geschikt. Hypersone raketten vliegen erg hoog en remmen af naarmate ze lager gaan vliegen en het doel naderen. In de laatste fase voor impact zijn ze mogelijk zo ver afgeremd dat ze wel te onderscheppen zijn door ESSM, Aster of SM-2. Dan is er echter nog maar weinig tijd en op relatief korte afstand van het schip.
Wel lijkt SM-6 in staat te zijn om hypersone doelen aan te kunnen pakken. Rond deze tijd van het jaar zou een SM-6 getest worden als hypersone interceptor. De SM-6 is in gebruik bij de Amerikaanse marine en Nederland heeft voor zover bekend geen plannen om dit wapen aan te schaffen.
De verdediging tegen hypersone wapens vergt niet allen veel van de interceptors, maar ook van de sensoren, de software (CMS) en de mensen in de commandocentrales van schepen.
Bij deze derde test in korte tijd blijft het niet. Rusland zegt ook in december door te gaan met testen. Dan worden nog drie tests verwacht.
