Zr.Ms. Tromp is vanochtend door het Suezkanaal gevaren en vaart sinds het middaguur (Nederlandse tijd) in de Golf van Suez. Dan is het nog zo'n 300 km tot de Rode Zee wordt bereikt. Het Luchtverdedigings- en Commandofregat (LCF), dat bezig is met de wereldreis Pacific Archer, heeft een tussenstop gehad te Kreta. In de weken daarvoor was aan boord alles gericht op de laatste voorbereiding voor de inzet. Voordat de Tromp aan die inzet begint, moet het debat hierover in de Tweede Kamer worden afgerond. Dat gebeurt vanavond.
Zr.Ms. Tromp op archiefbeeld. (Foto: NAVO)
Gistermiddag- en avond had in de Tweede Kamer een debat plaats over de Artikel 100-brief van de ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken over de missie van de Tromp in de Rode Zee. Dat debat, dat zoals gepland drie uur duurde, kent vanavond de afronding in de plenaire zaal van de Tweede Kamer. Om 22:00 uur moet dan duidelijk zijn wat het standpunt van de Kamer is. Nu heeft de regering geen groen licht van de Tweede Kamer nodig voor deze inzet, maar in de praktijk zal de regering veel waarde hechten aan een akkoord vanuit de Kamer.
Terwijl in Den Haag wordt gedebatteerd, zal de Tromp verder koers zetten naar het zuiden. Met de eerder genoemde snelheid, zal het schip vannacht (Nederlandse tijd) de Rode Zee in varen.
Steun Tweede Kamer
Gisteren werd in de Tweede Kamer dus al gesproken over de inzet van de Tromp als onderdeel van de door de VS geleide operatie Prosperity Guardian. Tijdens het eerste deel van het debat leek zich al een meerderheid af te tekenen die voorstander is van de missie.
Tijdens de beantwoording van de vragen, werd ook duidelijk waarom gekozen was voor operatie Prosperity Guardian (OPG) en niet voor de EU-missie Aspides. Volgens demissionair minister van Defensie Kajsa Ollongren past OPG beter bij de Tromp als luchtverdedigingsfregat, omdat OPG zich meer richt op luchtverdediging over een groot gebied en Aspides meer op het begeleiden van schepen. Ook de timing speelde mee: OPG loopt al even en Aspides is nog in de opstartfase. Ollongren benadrukte wel dat de Tromp zijdelings een bijdrage zal leveren aan Aspides (associated support).
De Tromp lanceert een SM-2. Deze raket is bedoeld tegen luchtdoelen op iets grotere afstand. Het bereik van de SM-2 is 70 tot 160 km. Hiermee kan het LCF ook andere schepen beschermen tegen aanvallen. Kort hierna werd ook een ESSM gelanceerd. (Foto: Sjoerd Hilckmann/ Defensie)
Offensief of defensief?
Eén van de discussiepunten was offensieve inzet van het LCF. De VVD en BBB hadden vroegen of ook het aanvallen van doelen op land tot de mogelijkheden behoort. GroenLinks-PvdA, DENK en SP vrezen juist een offensieve inzet.
Ollongren legde uit dat Prosperity Guardian een defensieve missie is en dat deze los staat van operatie Poseidon Archer. Laatstgenoemde operatie is een Amerikaans-Britse operatie waarbinnen doelen in Jemen worden aangevallen. Daarmee leek de zaak opgehelderd. Tegen het einde van het debat veranderde dat, toen de minister een vraag van Gijs Tuinman (BBB) beantwoordde. Tuinman had gevraagd of informatie die door de Tromp wordt verzameld (bijvoorbeeld een matroos die met een verrekijker raketten op het strand klaar ziet staan) wordt gebruikt voor aanvallen.
"Onze bijdrage is onderdeel van de beide defensieve missies: voor OPG en voor Aspides, met associated support. Voor die beide missies zullen we ook doen aan beeldopbouw. Dan is het ook ontzettend belangrijk om die informatie te kunnen uitwisselen met onze partners", zei Ollongren. "En dat betekent dat diezelfde partners, die ook deelnemen aan een andere missie, die informatie ook [krijgen]. Het is niet onze taak. Dat is niet iets dat we vragen te doen. Maar ik kan niet uitsluiten dat die informatie uiteindelijk ook relevant zou kunnen zijn in die andere missie, waar wij zelf een andere rol in hebben, namelijk niet operationeel."
"Focus op de missie die we gaan uitvoeren"
Met het naderen van de Rode Zee, is de start van de missie voor de Tromp echt dichtbij. Voor het eerst vaart een Nederlands marineschip een zeegebied in waar een conflict woedt waarbij over en weer met raketten wordt geschoten. Als de Tromp zelf raketten lanceert, zal dat ook voor het eerst zijn.
De bemanning van de Tromp is voorbereid. Schip en bemanning waren al volledig opgewerkt en het fregat heeft vorig jaar deelgenomen aan grote oefeningen en in NAVO-vlootverband gevaren. Na vertrek uit de haven van Den Helder begon de laatste opwerkperiode. Dat ging om een "intensief trainingstraject", zo mailt commandant van Zr.Ms. Tromp Yvonne van Beusekom Marineschepen.nl over het "missiegerichte opwerktraject" voor aankomst in Kreta.
"Een opwerkfase die gericht is op de missie zorgt ervoor dat je als eenheid optimaal inzetbaar bent. Omdat de bemanning in de basis goed getraind is, kan het zich volledig richten op de omgeving en specifieke taak van de missie. Deze laatste opwerktraining aan boord brengt de focus op de missie die we gaan uitvoeren, bovenop de algehele gereedheid."
"De training werd geleid door een trainingselement (STC) van de Koninklijke Marine en we zijn samen opgevaren met BNS Louise Marie. Gedurende de training hebben we ons voorbereid op het uitvoeren van luchtverdediging in Operation Prosperity Guardian."
Dat de Tromp met de Louise-Marie kon optrekken, was een pluspunt. Van Beusekom: "Met twee schepen kun je meer trainen dan met één. Met meerdere schepen bij elkaar ben je in staat om procedures te trainen en gebruik te maken van elkaars eenheid om procedures te beoefenen en te evalueren. Denk bijvoorbeeld aan communiceren met niet-Nederlandse eenheden of bepaalde manoeuvres."
De voorbereiding draaide niet alleen om de operationele kanten van schip en bemanning, schrijft Van Beusekom. "Om de operationele inzet zo goed mogelijk te laten verlopen is het belangrijk dat het gehele schip, dus ook de ondersteunende (technische en logistieke) diensten, optimaal aansluiten bij de operationele taak. De bemanning heeft nu de juiste mindset om te weten wat benodigd is om goed te kunnen opereren en om dit voor een langere tijd te kunnen volhouden."
Zr.Ms. Karel Doorman
Zr.Ms. Tromp zal zo'n vijfentwintig dagen in het operatiegebied van Prosperity Guardian blijven. Het schip moet dan door om op tijd te zijn voor de andere afspraken.
Een langere bijdrage licht in het verschiet voor Zr.Ms. Karel Doorman. De mogelijke inzet van de Doorman, kwam gisteren zijdelings aan bod in de Tweede Kamer.
Sinds Marineschepen.nl bekendmaakte dat er plannen zijn voor inzet van de Doorman in de Rode Zee, worden er vraagtekens gezet bij het sturen van een bevoorradingsschip naar een conflictgebied. (Daar is dit artikel met vragen en antwoorden over verschenen.) In dat licht is de opmerking van minister van Defensie Ollongren over de voorgeschiedenis interessant; Ollongren zei gisteren dat Nederland een "concreet verzoek heeft ontvangen voor specifiek dit type capaciteit". Voor de inzet van de Karel Doorman zal apart een Artikel 100-brief verschijnen en een debat volgen.
Auteur: Jaime Karremann Jaime is oprichter van Marineschepen.nl en heeft meer dan 1.500 artikelen geschreven over uiteenlopende marine-onderwerpen. In 2017 gaf hij zijn non-fictieboek In het diepste geheim uit en later onderzeebootthriller Orka. Voor Jaime fulltime met deze site aan de slag ging, werkte hij ruim 12 jaar bij de marine, waarvan het grootste deel in een burgerfunctie. Jaime studeerde Communicatie in Groningen.
