Het Luchtverdedigings- en Commandofregat Zr.Ms. Tromp vertrekt in maart voor een wereldreis van een half jaar richting het oosten. Dat schrijft het personeelsblad van de marine 'Alle Hens'. Het schip zal zich vooral richten op de Indo-Pacifische regio en wil hier banden met bondgenoten aanhalen. Ook zal de Tromp deelnemen aan de grootste marineoefening ter wereld: Rim of the Pacific vanuit Hawaï. Het eerste deel van de route is nog niet bekend gemaakt: via de Rode Zee of Kaap de Goede Hoop?
Zr.Ms. Tromp voor het eiland Kauai (Hawaï) in 2006. Op dit eiland zijn de films King Kong,
Jurassic Park en Indiana Jones opgenomen. De Tromp verbleef destijds een maand lang in Hawai voor diverse tests met de SMART-L radar. Het schip wist tot verrassing van vele buitenstaanders een ballistisch doel in de ruimte te detecteren. Daarna voer de Tromp door naar Australië. (Foto: Defensie)
Rode Zee?
De reis van de Tromp, die de naam Pacific Archer 24 heeft gekregen, voert het fregat met zo'n 200 militairen en een NH-90 boordhelikopter rond de wereld. Het schip zal oostwaarts gaan richting de Zuid-Chinese Zee.
De marine heeft nog niets medegedeeld over het reisprogramma tot de die wateren. Normaliter zal de reis verlopen via de Middellandse Zee, Suezkanaal en vervolgens Rode Zee. Als dat ook nu het plan is, is de vraag of de Tromp ook een rol krijgt in die wateren, als het daar nog onrustig is. (In 2007 voer de Tromp overigens niet via het Suezkanaal en Rode Zee, maar via Kaap de Goede Hoop terug.)
Mogelijke routes van de Tromp. Via de Rode Zee is een optie, maar het schip kan ook via Kaap de Goede Hoop. (Kaart: Simplemaps.com/ bewerking: Marineschepen.nl)
Daarna gaat Zr.Ms. Tromp in ieder geval verder oostwaarts richting de Stille Oceaan om deel te nemen aan RIMPAC. Dan zal het schip de Stille Oceaan oversteken en als eerste Nederlandse marineschip sinds 2006 door het Panamakanaal varen (dat was destijds dus ook Zr.Ms. Tromp). Vervolgens zet men via de Caribische Zee en de Atlantische Oceaan koers terug naar Nederland.
In september is het schip weer in Den Helder.
Spanningen in de Zuid-Chinese Zee
In 2022 kondigde minister van Defensie Kajsa Ollongren aan dat Nederland elke twee jaar een Nederlands schip richting Azië zou worden gestuurd. Dat een Nederlands schip richting het oosten zou gaan in 2024 was ook al langer bekend, maar de naam werd nog niet genoemd.
In augustus van 2023 werd duidelijk dat het om de Tromp ging en dat er plannen waren om dit schip door de Zuid-Chinese zee te laten varen tijdens de wereldreis. De spanningen in de Zuid-Chinese Zee lopen de laatste tijd weer hoog op.
Zo voer in november de Amerikaanse torpedobootjager USS Dewey (Arleigh Burkeklasse) door een zeegebied dat door China als territoriale wateren wordt gezien. De reactie van China was het naderen van de Dewey met schepen. Eerder werd een Filipijns schip al beschoten met een waterkanon door een Chinees schip. Ook sindsdien hebben meerdere incidenten plaatsgevonden in de Zuid-Chinese Zee rond deze eilanden, voornamelijk tussen China en de Filipijnen.
Banden aanhalen
Het is dan ook niet verrassend dat Nederland vooral hamert op het belang van veiligheid in de Indo-Pacifische regio en het aanhalen van banden met bondgenoten tijdens de reis. Een van de landen waarmee de banden worden aangehaald, is de Filipijnen. Eind oktober bracht demissionair minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot een bezoek aan Manilla en zegde namens Nederland toe de Filipijnen te steunen door op te roepen tot naleving van het internationaal recht in de Zuid-Chinese Zee. In november ondertekenden beide landen in Rotterdam een Memorandum of Understanding voor samenwerking op gebied van de maritieme industrie.
De Tromp zal tijdens de reis oefenen met verschillende NAVO-landen en Aziatische bondgenoten. Er wordt bovendien, zo meldt de Alle Hens, gekeken of er andere Nederlandse militairen aan kunnen sluiten in Azië voor trainingen.
RIMPAC en Zr.Ms De Ruyter
De belangrijkste oefening die op het programma staat is Rim of the Pacific (beter bekend als RIMPAC) vanuit Hawaï. De oefening bestaat sinds 1971 en wordt sinds 2010 elke twee jaar gehouden. Nooit eerder deed een Nederlands marineschip mee.
Het is vandaag de dag de grootste marineoefening ter wereld. In 2022 deden er 26 landen, 38 oppervlakteschepen, negen eenheden aan landtroepen, 30 onbemande systemen, 170 luchteenheden en 25.000 mensen mee aan de oefening die ruim een maand duurde.
De Tromp is niet het enige Nederlandse marineschip dat in 2024 een verre reis zal maken. Ook LCF Zr.Ms. De Ruyter reist naar de Stille Oceaan om hier als eerste Nederlandse schip ooit een Tomahawk kruisvluchtwapen te lanceren. De schepen zullen echter niet samen die kant op gaan. De Ruyter zal via de Caribische Zee en het Panamakanaal richting San Diego gaan. Daarmee zullen dus twee Nederlandse marineschepen in één jaar door het Panamakanaal varen. Dat gebeurde niet sinds 1970 toen Hr.Ms. Van Speijk en Van Galen dat deden en dat maakt de reizen in 2024 extra bijzonder.
Auteur: Tobias Kappelle Tobias werkt sinds augustus 2020 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Daarnaast is hij vooral actief in de sportjournalistiek bij onder andere AD Sportwereld, Eurosport en Hockey.nl. Tobias studeerde Geschiedenis en Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en deed een master Media & Journalistiek aan de Erasmus University Rotterdam.
