Tijdens een bezoek aan de Filipijnen heeft minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot namens Nederland toegezegd de Filipijnen te steunen door op te roepen tot naleving van het internationaal recht in de Zuid-Chinese Zee. Dat meldt het Filipijnse persbureau PNA. Bruins Slot liet ook aan de Filipijnse pers weten dat volgend jaar een Nederlands fregat door de Zuid-Chinese Zee zal varen. De toezeggingen komen op een moment dat de spanning tussen de Filipijnen en China verder zijn gestegen in het zeegebied.
Marineschepen.nl berichtte eerder al dat het Luchtverdedigings- en Commandofregat (LCF) Zr.Ms. Tromp in 2024 een reis zal maken naar de Stille Oceaan en zal deelnemen aan de grote oefening Rim of the Pacific (RIMPAC) vanuit Hawaï.
Defensie schreef zelf in september in de memorie van toelichting op de begroting dat in 2024 een "LCF een wereldreis [gaat maken], in samenwerking met enkele partnerlanden". Dat de reis van het LCF een een reis om de wereld betrof, was eerder niet bekend. Met welke partnerlanden Nederland die reis gaat maken, heeft de marine nog niet wereldkundig gemaakt.
Bruins Slot liet maandag in Manilla dus weten dat een fregat ook de Zuid-Chinese Zee zal doorkruisen. De Koninklijke Marine bevestigde deze plannen voor Zr.Ms. Tromp na vragen van Marineschepen.nl.
Aanvaring in de Zuid-Chinese Zee
China ligt al jaren overhoop met diverse landen in Zuidoost-Azië. Een daarvan is de Filipijnen, waarmee China ruziet over de Spratly-eilanden in de Zuid-Chinese Zee. Bijna twee weken terug, op zondag 22 oktober, kwam het letterlijk tot een botsing. Een Chinees kustwachtschip kwam in botsing met een Filipijns schip. Volgens China gebeurde dat omdat het Filipijnse schip "illegale bouwmaterialen" vervoerde naar een marineschip. Dat marineschip is BRP Sierra Madre, een oud landingsschip dat de Filipijnen in 1999 op een rif voer dat bij de Spratly-eilanden hoort, om hun claim op de eilanden te onderstrepen. Sindsdien onderhouden de Filipijnen dat schip en wordt het bevoorraad.
De Spratly-eilanden liggen ten westen van de Filipijnen. (Beeld: Google, bewerking: Marineschepen.nl )
De Filipijnse claim is een doorn in het oog van China, dat zegt dat de Spratly-eilanden bij China horen. De Sierra Madre ligt echter in de Exclusieve Economische Zone (EEZ) van de Filipijnen en het Permanente Hof van Arbitrage in Den Haag wees in 2016 de Chinese claims af. Peking heeft die uitspraak naast zich neergelegd en in de loop der jaren zijn er verschillende confrontaties geweest tussen Chinese en Filipijnse bevoorradingsschepen.
In augustus zou een Filipijns bevoorradingsschip door een schip van de Chinese kustwacht zijn bespoten met een waterkanon. Op 22 oktober was er dus een aanvaring tussen een Chinees kustwachtschip en een Filipijns bevoorradingsschip. Op beelden van het incident is te zien dat meerdere Chinese schepen van de kustwacht het vele malen kleinere bevoorradingsscheepje tot op korte afstand naderen en waarna een van de schepen het Filipijnse schip raakt. Er zijn daarbij geen gewonden gevallen.
Behalve de Filipijnse bevoorradingsmissie, worden ook Filipijnse vissers lastiggevallen. Aan de ene kant gebeurt dat volgens Manilla door de Chinese kustwacht, maar de vissers zouden ook last hebben van Chinese visserschepen.
De spanning in die wateren is weer toegenomen sinds de vorige Filipijnse president, die juist een toenadering zocht met China, is vervangen door een president die een andere koers vaart.
Hanke Bruins Slot afgelopen maandag met de Filipijnse minister van Buitenlandse Zaken Enrique A. Manalo. (Foto: Filipijse ministerie van Buitenlandse Zaken)
Steun
De Filipijnen hebben China na het meest recente incident opgeroepen om te stoppen met de acties en gewaarschuwd voor de gevolgen. Manilla staat niet helemaal alleen, ook vanuit Washington wordt de Filipijnen gesteund. In 1951 hebben de VS en de Filipijnen een verdedigingspact getekend en de Amerikaanse president Biden herhaalde naar aanleiding van de recente incidenten dat de VS de Filipijnen zal beschermen als het land wordt aangevallen door China.
Maandag zegde dus ook Nederland steun toe. "Nederland staat achter de Filipijnen in haar oproep tot volledige naleving van het internationaal recht in de Zuid-Chinese Zee", zei minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot volgens PNA tijdens een persconferentie in Manilla. "In dat licht steunen wij de uitspraak van het Permanente Hof van Arbitrage uit 2016, die de claim van de Filipijnen bekrachtigde." Bruins Slot riep beide partijen bovendien op om weg te blijven van confrontaties.
Een expert die met BusinessWorld sprak, zei dat "iedere steun die de Filipijnen vanuit de internationale gemeenschap krijgt, de Filipijnse positie versterkt" in het zeegebied.
Help je Marineschepen.nl?
Met jouw donatie kan Marineschepen.nl -onafhankelijk- nieuws- en achtergronden blijven publiceren.
Of scan deze QR-code met je telefoon.
Meer info over donaties aan Marineschepen.nl lees je op de donatiepagina.
Route wereldreis
Of Zr.Ms. Tromp ook een haven in de Filipijnen zal bezoeken, is niet bekend. Bruins Slot zei, volgens BusinesWorld, dat nog er nog geen besluit is genomen over het havenprogramma. Ook de Koninklijke Marine zegt nog geen informatie te delen over het vaarprogramma, anders dan dat de Indo-Pacific en Zuid-Chinese Zee in de planning staan.
Behalve de Tromp zal ook Zr.Ms. De Ruyter een verre reis maken. Dat LCF gaat in het najaar van 2024 richting San Diego, aan de Amerikaanse westkust, voor Tomahawk-lanceringen.
In 2021 voer Zr.Ms. Evertsen door de Zuid-Chinese Zee, als onderdeel van het eskader onder leiding van het Britse vliegkampschip HMS Queen Elizabeth. De schepen voeren toen niet door de Straat van Taiwan en de passage verliep relatief rustig.
Auteur: Jaime Karremann Jaime is oprichter van Marineschepen.nl en heeft meer dan 1.500 artikelen geschreven over uiteenlopende marine-onderwerpen. In 2017 gaf hij zijn non-fictieboek In het diepste geheim uit en later onderzeebootthriller Orka. Voor Jaime fulltime met deze site aan de slag ging, werkte hij ruim 12 jaar bij de marine, waarvan het grootste deel in een burgerfunctie. Jaime studeerde Communicatie in Groningen.
