Vandaag start bij Hawaï één van de grootste oefeningen ter wereld: Rim of the Pacific, beter bekend als RIMPAC. De tweejaarlijkse oefening wordt georganiseerd door de Verenigde Staten en heeft plaats in de Grote Oceaan. Dit jaar geen Nederlands schip, maar wel een oude bekende; de voormalige Hr.Ms. Abraham van der Hulst doet onder Chileense vlag mee. De meest opvallende delegaties komen echter uit China, Brunei en Noorwegen, zij varen voor het eerst mee.
CNS Almirante Blanco Encalada (ex-Hr.Ms. Abraham van der Hulst) vaart en vecht de komende weken rond Hawaï namens Chili. (Foto: Chileense marine)
RIMPAC is de grootste internationale maritieme oefening ter wereld. Sinds 1971 wordt de oefening -tweejaarlijks- gehouden en georganiseerd vanaf Honolulu, Hawaï door de Amerikaanse marine. Landen uit de hele wereld doen mee, maar de deelnemende schepen komen doorgaans van landen die aan de Grote Oceaan liggen.
RIMPAC heeft de laatste jaren, sinds de aandacht van Amerika verschoven is van de Atlantische Oceaan naar de Grote Oceaan, alleen maar aan belang gewonnen. Toeval of niet, de editie van 2014 is de grootste in jaren. Dit jaar doen 55 varende eenheden mee, waaronder 6 onderzeeboten. Dat is dik 10 meer dan in voorgaande jaren. Daarnaast zullen 200 vliegtuigen en helikopters en 25.000 militairen aan RIMPAC deelnemen. RIMPAC 2014 loopt van 26 juni ttm 1 augustus. Doorgaans lanceren de eenheden in een maand tijd in totaal zo'n 25 torpedo's en bijna 100 raketten.
Reportage vanaf de Chinese schepen voor vertrek naar RIMPAC.
Opvallend
Landen aan de Grote Oceaan vormen de grootste groep schepen. Wat ligging betreft is China geen opvallende deelnemer, maar dat is het natuurlijk wel. Het land dat de aanzet gaf tot de Amerikaanse "pivot" naar de Grote Oceaan, werd al in 2012 uitgenodigd voor de editie van 2014. De VS vroegen China om één schip te sturen, de People Liberation Army Navy (PLAN) was kennelijk zo enthousiast dat het vier schepen liet afreizen, inclusief twee heli's en een duikteam. Daarmee is het Chinese contingent, na dat van het organiserend land, het grootste van alle deelnemers.
De banden tussen China en de VS zijn niet altijd even warm, maar die met buurlanden helemaal niet. Het aantal incidenten en irritaties rond Chinese wateren neemt toe, toch zullen de Chinezen straks met o.a. Zuid-Koreaanse en Japanse schepen optrekken. Waarschijnlijk zullen de Chinese schepen echter niet meedoen aan de oefeningen hoog in het geweldspectrum, maar alleen aan oefeningen op gebied van piraterijbestrijding en humanitaire hulpverlening.
Minder opvallend, maar toch een primeur is de deelname van het Noorse fregat KNM Fridtjof Nansen. De Noren vertrokken al op 13 mei vanuit Haakonsvern richting Hawaï, waar zij hun wapensystemen willen testen in tropische omstandigheden. Dit fregat van Spaanse makelij is voorzien van het Amerikaanse sensor-, wapen- en commandosysteem AEGIS.
Abraham van der Hulst
Nederland doet vrijwel ieder jaar mee aan RIMPAC, maar niet met schepen. In 2008 was de Koninklijke Marine vertegenwoordigd met tien ‘Very Shallow Water’ duikers en twee onderwaterrobots. De Nederlanders opereerden vanaf het eiland Oahu, nabij de haven van Pearl Harbor samen met 130 collega's en vier dolfijnen. Taak: opsporen en ruimen van de anti-invasiemijnen, in de nachten voorafgaand aan een grootschalige
amfibische landing.
Dit jaar bestaat de Nederlandse inbreng uit stafpersoneel en een duikeenheid. Maar niet helemaal, want er vaart een oude bekende in de Stille Oceaan. Het Chileense M-fregat Almirante Blanco Encalada verliet namelijk op 26 mei de marinehaven van Valparaiso om deel te nemen aan RIMPAC 2014. Van 1993 tot 2005 voer dit schip onder de naam van Abraham van der Hulst de zeeën over. De Chileense deelname is niet opvallend, ook de ex-Hr.Ms. Tjerk Hiddes en de twee L-fregatten ex-Hr.Ms. Witte de With en Jacob van Heemskerck hebben in het verleden deelgenomen aan RIMPAC. Chili stuurt sinds 1996 schepen en onderzeeboten naar Hawaï voor deze gigantische oefening.
Behalve het Chileense M-fregat is er nog een deelnemer met Nederlandse roots; het Nieuw-Zeelandse "multi role vessel" HMNZS Canterbury werd gebouwd in het immer idyllische Hardinxveld-Giessendam. De Australische scheepswerf Tenix Defence PTY besteedde de opdracht uit aan Merwede Shipyards (IHC Merwede) waar het in 2005-2007 werd gebouwd. Het resultaat was niet tot ieders tevredenheid, mede door het ontwerp van Tenix ontstond een schip met veel problemen en beperkingen. Er moest in 2008 voor miljoenen aan verbouwd worden.
Eerder had een groot deel van de marineschepen zich verzameld bij Guam om gezamenlijk op te stomen richting Hawaï. Het vlootverband, met als ZZ in het midden de Peace Ark, arriveerde gisteren in Hawaï. (Foto: US Navy)
Activiteiten
Een oefening ter grootte van RIMPAC bestaat uit een enorme hoeveelheid onderdelen. Van lanceringen tot recepties, er is overal aan gedacht. Voor de 25.000 militairen is zelfs een heus sporttoernooi, genaamd de RIMPAC Cup. Op de OS&O (Ontwikkeling, Sport & Ontspanning) website van de Amerikaanse marine op Hawaï, Greatlifehawaii.com, staat bijvoorbeeld een een scoreformulier voor alle deelnemende eenheden en de sportactiviteiten op en rond de eilanden.
Sportwedstrijden horen er bij, maar het belangrijkste gebeurt elders. De gigantische oefening bestaat uit diverse onderdelen, te beginnen met de "harbor phase". De schepen liggen dan in de haven en de bemanningen kunnen dan kennismaken met elkaar en diverse procedures kunnen waar nodig nog op elkaar worden afgestemd. Daarna volgen de gescripte oefeningen met lanceringen, vervolgens een amfibische oefening, humanitaire hulpverlening en tot slot grootschalige niet-gescripte eindoefeningen.
Om alle eenheden op een zo realistisch mogelijke manier met elkaar te laten oefenen, is zoals gebruikelijk een scenario bedacht met fictieve landen en fictieve situaties die toch in de praktijk kunnen plaatsvinden. Om het zo realistisch mogelijk te maken, hebben de bedenkers uitgebreid gesproken met politiek adviseurs van deelnemende landen en zijn bijvoorbeeld VN-resoluties opgesteld die de werkelijkheid benaderen.
De eilanden van Hawaï zijn voor de oefening opgedeeld in vier landen met verzonnen namen als Griffon en Yolo. De landen kennen een interessante mix van staatsvormen; van democratie tot dictatuur. In een maand tijd worden deze arme eilanden overspoeld met onvoorstelbaar veel ellende: piraterij, terrorisme en natuurrampen, plus een complete oorlog boven en onder water die onvermijdelijk gaat eindigen in een amfibische landing.
Een standaard en inmiddels bekend onderdeel van RIMPAC is de SINKEX. Dit zijn lanceringen waarbij oude (gestripte) marineschepen tot zinken worden gebracht. Dat kan door een torpedo van een onderzeeboot, maar ook met geleide wapens en de kanons van oppervlakteschepen of wapens van vanuit vliegtuigen.
Er zijn dit jaar twee SINKEX's gepland. Naar verluidt zullen de wapens afgevuurd worden op de voormalige USS Ogden (173 meter lange LPD, Austinklasse) en ex-USS Racine (159 meter lang landingsschip voor tanks, Newportklasse) of ex-USS Tuscaloosa (eveneens Newportklasse). Deze schepen zijn al vele jaren uit dienst.
RIMPAC heeft plaats op en rond Hawaï, en er is een kleiner onderdeel nabij de Amerikaanse westkust (Southern California Operation Area).
Tot slot voor de volledigheid overzichtje voor in uw agenda:
25 juni: aankomst eenheden bij Hawaï
26 juni: openingsreceptie
26 juni - 7 juli: harbor phase
3-12 juli: humanitarian assistance/disaster relief
8-24 juli: scripted training events
26-29 juli: scenario play/execution
30-31 juli: eenheden keren terug naar de haven
1 augustus: aftrap/ afsluitende receptie
vanaf 4 augustus: eenheden verlaten Hawaï
Prachtige reportage van RIMPAC 2012 door de Canadese marine
De deelnemers op een rij
Hieronder alle deelnemers van RIMPAC 2014 volgens de US Navy.
Chili
CNS Blanco Encalada (fregat, ex-Hr.Ms. Abraham van der Hulst)
SH-32 Cougar helikopter
Mijnenbestrijdingsteam*
China
Haikou (destroyer, Type 052C)
Yueyang (fregat, Type 054A)
Qiandaohu (bevoorradingsschip, Type 903)
Peace Ark (hospitaalschip, Type 920)
Z-8 Changhe helikopter
Z-9 Harbin helikoper
Duikteam
Verenigde Staten
USS Ronald Reagan (vliegkampschip, Nimitzklasse)
USS Peleliu (vliegkampschip/ amfibisch transportschip, Tarawaklasse)
USS Rushmore (LPD, Whidbey Islandklasse)
USS Anchorage (LPD, San Antonioklasse)*
USS Cape St. George (kruiser, Ticonderogaklasse)
USS Lake Champlain (kruiser, Ticonderogaklasse)
USS Chosin (kruiser, Ticonderogaklasse)
USS Port Royal (kruiser, Ticonderogaklasse)
USS Sampson (destroyer, Arleigh Burkeklasse)
USS Spruance Arleigh Burkeklasse)
USS Chafee (destroyer, Arleigh Burkeklasse)
USS Michael Murphy (destroyer, Arleigh Burkeklasse)
USS Rodney M. Davis (fregat, OH Perryklasse)
USS Gary (fregat, OH Perryklasse)
USS Coronado (korvet, LCS/ Independenceklasse)*
USS Independence (korvet, LCS/ Independenceklasse)
USS Champion (mijnenbestrijdingsvaartuig, Avengerklasse)*
USS Scout (mijnenbestrijdingsvaartuig, Avengerklasse)*
USNS Montford Point (mobile landing ship, Montford Pointklasse)*
USNS Henry J. Kaiser (bevoorradingsschip, Henry J. Kaiserklasse)
USNS John Ericsson (bevoorradingsschip, Henry J. Kaiserklasse)
USNS Mercy (hospitaalschip, Mercyklasse)
USNS Navajo (oceaansleepboot, Powhatanklasse)
USNS Rainier (bevoorradingsschip, Supplyklasse)
USNS Salvor (redding- en bergingsschip, Safeguardklasse)
USCGC Waesche (Kustwachtcutter, Legendklasse)
USS City of Corpus Christi (onderzeeboot, Los Angelesklasse)
USS Santa Fe (onderzeeboot, Los Angelesklasse)
USS Houston (onderzeeboot, Los Angelesklasse)
AH-1W Super Cobra helikopter
AH-64D Apache helikopter
B-52H Stratofortress bommenwerper
C-17 Globemaster III transportvliegtuig
C-2A Greyhound transportvliegtuig
CH-47F Chinook helikopter
CH-53 Sea Stallion helikopter
E-2C Hawkeye radarvliegtuig
E-3B/C Sentry radarvliegtuig
EA-6B Prowler vliegtuig voor elektronische oorlogvoering
EP-3 ARIES inlichtingenvliegtuig
F/A-18C/D/E/F Hornet/Super Hornet
F/A-18G Growler vliegtuig voor elektronische oorlogvoering
F-16 Fighting Falcon
F-15E Strike Eagle
F-22 Raptor
Hawker Hunter doelvliegtuig
HC-130 King combat rescuevliegtuig
HH-60L/MH-60M Blackhawk helikopter
KC-135R Stratotanker
Learjet 35 doelvliegtuig
MH-60R/S Seahawk helikopter
MH-53D/E Super Stallion helikopter
MQ-9 Predator UAV ("drone")
OH-58D Kiowa helikopter
P-8A Poseidon maritiem patrouillevliegtuig
P-3C Orion maritiem patrouillevliegtuig
UH-1Y Venom helikopter
UH-60 Blackhawk helikopter
Explosieven opruimingseenheden*
Duikeenheden*
Dolfijnen*
Staf en ondersteunend personeel
Zuid-Korea
ROKS Seoae Ryu Seong-ryong (destroyer, Sejongdaewangklasse)
ROKS Wang Geon (destroyer, Chungmugong Yi Sun-sinklasse)
ROKS Lee Sunshin (onderzeeboot, Chang Bogoklasse)
P-3C Orion maritiem patrouillevliegtuig
Super Lynx Mk.99 helikopter
Explosieven opruimingseenheid
Landeenheden
* Nemen (deels of volledig) deel aan de oefening in de Southern California Operation Area
