Marineschepen.nl
 
   
 

Zr.Ms. Tromp lanceert raketten tijdens oefening Formidable Shield


Door: Tobias Kappelle
Bericht geplaatst: 13-05-2023 | Laatst aangepast: 13-05-2023


Afgelopen maandag is in Noorwegen de grootschalige maritieme oefening Formidable Shield begonnen. De eerste lanceringen hebben inmiddels al plaatsgevonden. Bij de oefening zijn dertien NAVO-landen en partners betrokken en ligt de focus vooral op Integrated Air and Missile Defense (IAMD). Namens Nederland nemen de fregatten Zr.Ms Tromp, van de De Zeven Provinciënklasse, en het M-fregat Zr.Ms. Van Amstel deel aan de oefening.

FS23
Zr.Ms. Tromp lanceert een Standard Missile 2. Deze raket is bedoeld om luchtdoelen op iets grotere afstand te kunnen vernietigen. Het bereik van de SM-2 is 70 tot 160 km. Hiermee kan het LCF ook andere schepen beschermen tegen aanvallen. Kort hierna werd ook een ESSM gelanceerd. (Foto: Sjoerd Hilckmann/ Defensie)

FS23
ESSM-lancering. Deze raket is bedoeld voor de iets kortere afstanden en heeft een bereik van 50 km. (Foto: Sjoerd Hilckmann/ Defensie)

Formidable Shield is een oefening die elke twee jaar gehouden wordt in de oneven jaren. Met een looptijd van 8 tot 26 mei is het een vrij lange oefening. Het is eveneens de grootste oefening die de NAVO dit jaar zal houden.



Tijdens Formidable Shield wordt vooral geoefend op luchtverdediging. Er zijn live-simulaties met subsone, supersone en ballistische raketten in de Noorse Zee en Atlantische Oceaan ter hoogte van Schotland. De Verenigde Staten maken ook onderdeel uit van Formidable Shield.

Het Pentagon gaf aan dat het belangrijkste doel van de oefening was om de kracht van de NAVO en de Europese Defensie te demonstreren. Men ziet Noorwegen als een kwetsbaar land, gezien zijn lastig te verdedigen geografische structuur en ligging in de buurt van Rusland.

Kaart
Formidable Shield kent, tenminste, twee oefengebieden. De lanceringen van afgelopen week hadden plaats in het bovenste oefengebied (rood, schets). Ook vanaf land werden raketten gelanceerd, tevens waren diverse maritieme patrouillevliegtuigen actief. Het onderste rode deel is het luchtruim waar voor de komende weken waarschuwingen voor gelden in verband met deze oefening (gebaseerd op NOTAM). De schepen zullen dus naar het zuiden varen en vanaf Schotland worden dan de ballistische doelen gelanceerd die vervolgens moeten worden neergehaald. In dat gebied mogen dan geen vliegtuigen vliegen en andere schepen varen. (Kaart: Openstreetmaps.org, bewerking: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Tromp belast met detecteren ballistische raketten
Namens Nederland is fregat Zr.Ms. Tromp aanwezig in Noorwegen. De belangrijkste taak voor de Tromp is het met radar detecteren van ballistische raketten in de ruimte, om deze data vervolgens door te sturen naar een Amerikaans schip. Dit schip kan de raket vervolgens uitschakelen.

In 2021 schreef Zr.Ms. De Zeven Provinciën tijdens Formidable Shield nog geschiedenis door er als eerste Europese schip ooit in te slagen om een ballistisch doel te volgen en de data door te sturen met de eigen middelen.

FS23
Zr.Ms. Tromp in het hoge noorden. Na passage van de poolcirkel kwam Boreas aan boord en werd de panamakluis (opening in de neus van het schip) blauw geverfd. (Foto: Sjoerd Hilckmann/ Defensie)

Marineschepen.nl deed navraag bij de marine over de activiteiten van de Tromp. "Heel Formidable Shield staat in het teken van tactische datalink en interoperabiliteit. Dinsdag hebben we een SM-2 en een ESSM met een minuut ertussen succesvol gelanceerd. Een ander doel hebben we als leaker gemeld bij de Noren. Zij kregen informatie van ons over de track", vertelde een marinewoordvoerder vanaf het schip. Een leaker is een luchtdoel dat door de verdediging is geglipt en in dit geval dus door het Noorse schip moest worden aangepakt.

"Het gaat in deze oefening om de interoperabiliteit tussen verschillende eenheden, maar ook tussen lucht-, landmacht en marine. Later in deze oefening gaan we met de SMART-L radar een ballistisch doel tracken, terwijl we simultaan een SM-2 lanceren. Een laatste lancering is op een supersoon doel."

Blas de Lezo
Het Spaanse fregat Blas de Lezo lanceert een Harpoon. (Beeld: Spaanse marine)

Internationaal deelnemersveld onder leiding van Spaans fregat
Naast het Nederlandse schip de Tromp zijn er uiteraard nog veel andere schepen aanwezig. De Verenigde Staten hebben een deel van de Zesde Vloot, een vloot die permanent is toegewezen aan het Europese gebied, naar Noorwegen gestuurd.
Zo zullen onder andere torpedobootjagers van de Arleigh Burkeklasse USS Porter en USS Oscar aanwezig zijn in de Noorse wateren.

De oefening staat onder leiding van het Spaanse vlaggenschip Blas de Lezo van de Álvaro de Bazánklasse. Vanaf het fregat zal een, uit verschillende nationaliteiten bestaande Task Group, de oefening gaan leiden. Spanje levert daarnaast ook bevoorradingsschip de Patiño.

Noorwegen doet als een van de gastlanden uiteraard zelf ook mee met de oefening en zet hiervoor fregat KNM Roald Amundsen (Fridtjof Nanseklassen), korvet KNM Gnist (Skjoldklasse) en ondersteuningsschip NKM Magnus Lagabøte (Reineklasse) in, naast een aantal fast patrol boten.

Daarnaast maken ook Duitsland (fregat FGS Mecklenburg-Vorpommern, Brandenburgklasse) en Frankrijk (FREMM-fregat FS Bretagne en Horizonklasse fregat FS Chevalier Paul en Duranceklasse-ondersteuningsschip FS Somme), onderdeel uit van Formidable Shield 2023. Verder zijn ook Denemarken (Iver Huitfeldtklasse-fregat KDM Niels Juel en KDM Esbern Snare van de Absalonklasse), Polen (OH Perryklasse-fregat ORP Gen Tadeusz Kosciuszko) en Portugal (fregat NRP Bartolomeu Dias, voormalig M-fregat van de Karel Doormanklasse) aanwezig.

BOZ
De Spaanse tanker Patino voorziet het Spaanse fregat Álvaro de Bazán en Zr.Ms. Van Amstel van scheepsdieselolie. (Foto: NAVO)

Ten slotte zijn er stafleden uit onder andere Finland, Australië en Portugal aanwezig in het hoofdkwartier in het Portugese Oeiras. In een latere fase van de oefening zullen ook de Britse Type 45 torpedobootjager HMS Defender en het Type 23 fregat HMS Kent aansluiten.

FS23
De commandocentrale van de Tromp. (Foto: Sjoerd Hilckmann/ Defensie)

Russische dreiging
Ook kersvers NAVO-lid Finland doet mee aan Formidable Shield. Finland werd afgelopen april lid van de NAVO. Dit was vooral een reactie op de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Finland vreesde de dreiging vanuit het oosten, gezien zijn grens van 1.340 kilometer met Rusland.

Dat er een verhoogde Russische activiteit is, bleek maar weer eens vorige week. Vlak voor het begin van Formidable Shield bevonden zich zeven Russische marineschepen in de Noordzee en Noorse Zee.

De maandelijkse nieuwsbrief van Marineschepen.nl

Lees hier meer over de inhoud van de nieuwsbrief

De Noorse Defensie had al aangegeven een verhoogde Russische activiteit in haar interessegebied te verwachten. Behalve Udaloyklasse-torpedobootjager Vice-admiral Kulakov en tanker Karma, waren kort ook het fregat Admiral Grigorovich en vier korvetten in de wateren rond de Noordzee.

Volgens de Noorse Defensie was er zodoende sprake van de meeste Russische activiteit in haar wateren sinds het begin van de coronapandemie. Noorwegen geeft ook aan de situatie scherp in de gaten te houden met haar partners.

De aanwezigheid van de Russen heeft geen invloed gehad op de oefening, zo liet de woordvoerder van de marine ons weten: "We hebben de oefening aangekondigd. Indien er Russische eenheden in de buurt zijn, of andere schepen die het schieten zouden kunnen belemmeren, dan communiceren wij tijdig met die eenheden om ervoor te zorgen dat de oefening veilig verloopt. De lanceringen zijn succesvol en zonder bijzonderheden uitgevoerd."

Tobias Auteur: Tobias Kappelle
Tobias werkt sinds augustus 2020 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Daarnaast is hij vooral actief in de sportjournalistiek bij onder andere AD Sportwereld, Eurosport en Hockey.nl. Tobias studeerde Geschiedenis en Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en deed een master Media & Journalistiek aan de Erasmus University Rotterdam.


comments powered by Disqus


Marineschepen.nl
Contact

Over deze site

Privacy

Adverteren
Blijf op de hoogte via:

Twitter

Facebook

Instagram
Copyright

Alle rechten voorbehouden.

Sinds 13 augustus 2001



Menu
Nieuwsoverzicht

De Zeven schrijft geschiedenis

Finale Formidable Shield nadert

De Zeven Provinciën gemoderniseerd

Hoe De Ruyter de ballistische raket volgde

Formidable Shield 2017

At Sea Demo 2015 een succes