Damen, Thales en Defensie zullen op donderdag 29 juni hun handtekeningen zetten onder de contracten die de bouw van de ASW-fregatten plus bijbehorende radars voor Nederland en België moeten bekrachtigen. Nu de aanpassing van de Memorandum of Understanding vandaag ondertekend is, staat niets de start van het bouwproces nog in de weg.
Artist impression van de ASW-fregatten. (Beeld: Defensie)
Voor het eerst sinds 30 juni 1995 zal het Ministerie van Defensie een contract ondertekenen voor de bouw van nieuwe fregatten. Destijds zette staatssecretaris van Defensie Gmelich Meijling zijn handtekening onder het contract met De Schelde voor de bouw van twee Luchtverdedigings- en Commandofregatten, anderhalf jaar later werd dat aantal uitgebreid naar vier schepen.
Nederland en België zijn al lange tijd bezig met een samenwerking op het gebied van nieuwe fregatten en mijnenjagers. De afspraak is dat Nederland de bouw van de fregatten op zich neemt, terwijl België zich richt op de mijnenjagers. Defensie kwam in april van dit jaar tot overeenstemming met Damen en Thales.
De offertes van de twee bedrijven verlopen echter op 1 juli en dus moet voor die tijd een handtekening worden gezet. De behandeling van de D-brief voor de vervanging van de fregatten is in de Tweede Kamer inmiddels afgesloten, maar er was een aanpassing in de Memorandum of Understanding (MoU) nodig.
Maatschappelijke return
Dit had alles te maken met de 'maatschappelijke return' die de Belgische minister van Defensie Ludevine Dedonder bedongen had in de onderhandelingen. Nederland moet volgens die afspraak aan 360 miljoen euro bestellingen doen bij Belgische bedrijven.
Dedonder gaf op 7 juni in het Belgische parlement aan dat deze aanpassing nog ondertekend diende te worden, voordat ook de contracten met Thales en Damen van een handtekening kon worden voorzien.
Ondertekening van de aanpassing van de MoU eerder vandaag, met op de foto commandant van de Belgische marine, divisieadmiraal Jan de Beurme, de Belgische en Nederlandse ministers van Defensie Ludevine Dedonder en Kajsa Ollongren, en commandant zeestrijdkrachten René Tas. (Foto: Belgische Defensie)
Ondertekening in België en Nederland
Die ondertekening had vandaag plaats in Antwerpen, in de marge van het staatsbezoek aan België, zo liet een woordvoerder van de marine aan Marineschepen.nl weten. Zowel het Belgische fregat BNS Louise-Marie als het Nederlandse LCF Zr.Ms. De Ruyter liggen in Antwerpen en aan boord van een van de schepen is de aanpassing formeel vastgelegd.
Nu de aangepaste MoU in het kader van de maatschappelijke return ondertekend is, kunnen Defensie, Damen en Thales doorpakken met de contractondertekening op 29 juni. De ondertekening zal plaatsvinden in Den Helder aan boord van Zr.Ms. Karel Doorman, op de eerste dag van Sail Den Helder.
Optie derde fregat
Zoals vaker zou, zo begreep Marineschepen.nl van insiders, ook dit keer een optie tot uitbreiding van het aantal te bestellen schepen zijn opgenomen in het contract. Het gaat in ieder geval om een optie tot een derde fregat voor Nederland.
Vooralsnog is echter het plan om in totaal vier fregatten te bouwen, in Roemenië. De Nederlandse fregatten zullen in september 2029 en april 2031 worden geleverd. De Belgische exemplaren staan op de planning voor augustus 2030 en ergens in het jaar 2031. In 2032 zullen alle vier de schepen volledig operationeel zijn.
Artist impression van het M-fregat in 1991, met een andere radar dan uiteindelijk geplaatst werd. Ook was in 1985 tijdens de contractondertekening nog geen keuze gemaakt tussen de Britse Seawolf en de NATO Seasparrow. (Beeld: Defensie)
Weer 29 juni maar dan 38 jaar later
Het is niet de tweede keer dat Defensie eind juni een nieuwe klasse fregatten bestelt. Sterker nog, in 1985 werd het contract van de voorlopers van de ASW-fregatten ook op 29 juni getekend. Het ging toen om de eerste vier M-fregatten, ook die serie werd later uitgebreid, naar acht.
Heel anders dan nu, was op de dag van de contractondertekening van de M-fregatten de bouw van het eerste fregat (de Karel Doorman, nu de Leopold I) al ruim vier maanden eerder van start gegaan. Wanneer de bouw van de ASW-fregatten gaat beginnen, is nog niet bekend gemaakt.
Auteur: Tobias Kappelle Tobias werkt sinds augustus 2020 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Daarnaast is hij vooral actief in de sportjournalistiek bij onder andere AD Sportwereld, Eurosport en Hockey.nl. Tobias studeerde Geschiedenis en Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en deed een master Media & Journalistiek aan de Erasmus University Rotterdam.
