Nog altijd zijn op sociale media dagelijks ontelbare beelden te zien van militair materieel dat vanuit alle uithoeken van Rusland richting de grens met Oekraïne wordt gereden. Informatie van de situatie op zee is schaarser, maar ook in het maritieme domein gebeurt het nodige. Zo lijken de Russische schepen die bij Ierland gaan oefenen het Nederlandse deel van de Noordzee, zijn de Britten van plan om extra schepen te sturen en gaat Duitsland het stafschip van SNMG1 leveren.
Het Russische fregat Admiral Kasatonov (Gorshkovklasse), gezien vanuit een Noorse Orion. Deze nieuwe fregatten, de Kasatonov is 1,5 jaar in dienst, zijn iets kleiner dan de Nederlandse LCF'en. Zij hebben echter een veel grotere slagkracht met hun Kalibr-kruisvluchtwapens. De nieuwere schepen worden voorzien van Zircon-kruisvluchtwapens, die snelheden halen van Mach 8 en een bereik hebben van maximaal 500 kilometer. (Foto: Noorse luchtmacht)
Om met dat laatste te beginnen: de Duitse tanker FGS Berlin neemt vanaf dinsdag 1 februari de taak van Zr.Ms. Rotterdam als stafschip van het eskader Standing NATO Maritime Group (SNMG1) over. De Rotterdam wordt eigenlijk afgelost door Zr.Ms. Van Amstel, maar dit M-fregat heeft geen ruimte voor eskadercommandant CDR Ad van de Sande en zijn staf bestaande uit officieren en onderofficieren. Nederland heeft momenteel geen stafschip, zoals bijvoorbeeld een Luchtverdedigings- en Commandofregat (LCF), beschikbaar. Deze schepen zijn in onderhoud of nog aan het opwerken. Later dit jaar zijn er wel LCF'en die de rol als stafschip op zich kunnen nemen.
SNMG1 zal met de toevoeging van de Berlin uitgebreid worden naar vier schepen. Aan de NAVO-taakgroep is deze week namelijk het Britse Type 23-fregat HMS Kent toegevoegd. Verder is het Deense fregat Peter Willemoes (Iver Huitfeldtklasse) onderdeel van SNMG1. Dat schip vaart zondagmiddag vlak langs de Britse oostkust naar het noorden, mogelijk samen met de Kent.
Zaterdag werd bekend dat Groot-Brittannië overweegt om extra militairen en marineschepen naar Oost-Europa te sturen. Details over de mogelijke inzet van schepen zijn niet gegeven, maar die extra inzet lijkt dus bovenop de toevoeging van de Kent aan SNMG1 te zijn.
FGS Berlin, vanaf dinsdag stafschip van SNMG1. (Foto: Duitse marine)
Russisch eskader nadert Noordzee
De Peter Willemoes en HMS Kent voeren gisteren in Het Kanaal. Inmiddels vaart de Willemoes dus richting het noorden en dat heeft mogelijk te maken met dat nu een interessant groepje schepen vanuit het noorden de Noordzee in lijkt te varen. Afgelopen dinsdagmiddag 25 januari werden vijf Russische schepen ten noorden van Noorwegen gespot door een Noors P-3C Orion maritiem patrouillevliegtuig. Uit de bijbehorende foto's en het persbericht bleek het te gaan om de volgende schepen:
• Admiral Kasatonov (fregat, Admiral Gorshkovklasse)
• Marshal Ustinov (kruiser, Slavaklasse)
• Vice-admiral Kulakov (torpedobootjager, Udaloyklasse)
• SB-406 (sleepboot, Slivaklasse)
• een bevoorradingsschip van de Kaliningradneftklasse
Mogelijk zijn er twee bevoorradingsschepen bij het verband, in ieder geval is er een AIS-signaal van de Vyazma (een van de twee Kaliningradneftklasse schepen) zichtbaar tussen de Shetlandeilanden en Noorwegen. Dat is, met een snelheid van dik 11 knopen, ruim een dag varen voor het schip aankomt in de Nederlandse Exclusieve Economische Zone (EEZ)
Met het oog op storm 'Corrie' die morgen verwacht wordt in Nederland, is het waarschijnlijk dat ook de andere Russische schepen via de Noordzee zullen varen. Het Russische vlootverband is naar alle waarschijnlijkheid onder weg naar een oefengebied ten westen van het uiterste zuidwestelijke puntje van Engeland. Dat oefengebied lag eerder in de Ierse EEZ, maar werd zaterdag door Rusland verplaatst nadat Ierse vissers hadden geklaagd en dreigden in het oefengebied te gaan vissen.
Marshal Ustinov, kruiser van de Slavaklasse. De Ustinov werd in 1986 in dienst gesteld. Het ruim 186 meter lange schip heeft een opvallende lanceerinrichting, met 18 P-500 Bazalt (SS-N-12 Sandbox) kruisvluchtwapens die een bereik hebben van 500 kilometer en een snelheid halen van Mach 3. (Foto: Noorse luchtmacht)
Lange reis
De positie en de bestemming van de Russische Steregushchiyklasse korvetten is nog minder duidelijk. Deze twee voor Russische begrippen lichtbewapende schepen vertrokken vorige week vanuit de Russische Oostzeehaven Baltiysk voor "een lange reis" zo schreef de Russische marine op haar website. De schepen werden gespot in het Kattegat en de Stoikiy zou het AIS-signaal uitzenden van een oude Russische tanker Kola. Die Kola was gisteren ten zuiden van Engeland en voer richting de Atlantische Oceaan.
Druk in de Middellandse Zee
Meerdere marineschepen zijn de afgelopen week de Middellandse Zee in gegaan of staan op het punt om dat te doen. Zo voeren de vijf Ropuchaklasse en een Ivan Grenklasse landingsschepen via de Nederlandse EEZ en uiteindelijk via de Straat van Gibraltar de Med in. Deze schepen bevonden zich afgelopen vrijdag ten noordenoosten van Algiers. Gevreesd wordt dat deze schepen naar de Zwarte Zee zullen varen om ingezet te worden in een mogelijk conflict met Oekraïne.
Rusland heeft echter aangegeven dat de gezamenlijke Noordelijke en Oostzeelandingsschepen een oefening gaan doen in de Middellandse Zee. Dat gaan de Admiral Tributs (Udaloy), Varyag (Slava) uit Vladivostok ook doen. Samen met hun tanker kunnen zij ieder moment door het Suezkanaal gaan.
Vanzelfsprekend is ook de NAVO actief in die wateren. De NAVO-oefening Neptune Strike, met als grootste schip vliegkampschip USS Harry S. Truman, is maandag van start gegaan. Italiaanse marineschepen en ook het mijnenbestrijdingseskader SNMCMG2 hebben zich aangesloten bij deze oefening.
De Franse marine is met hun vliegkampschip ook aan het oefenen onder de noemer Clemenceau 22. De Amerikaanse destroyer USS Ross (Arleigh Burkeklasse) heeft zich bij de Fransen gevoegd, waar overigens ook marines van andere landen aan bijdragen.
Niet alles heeft iets met 'Oekraïne' te maken
Er zijn nog meer vlootbewegingen, maar niet alles is direct te linken aan de situatie rond Oekraïne. Een deel van bovenstaande oefeningen had in een doorsnee januarimaand ongetwijfeld ook plaatsgehad. Ook zijn niet alle onderdelen van de vele Russische marineoefeningen in de Zwarte Zee of daar in de buurt. Zo oefende het grootste varende Russische marineschip, de nucleaire kruiser Pyotr Velikiy (Kirovklasse), in de Barentszzee op het verdedigen tegen luchtaanvallen met de Fort-luchtdoelraketten (vergelijkbaar met S-300).
Ook kwamen vragen bij Marineschepen.nl binnen over het heavy lift schip Rolldock Sky dat eerder deze week in de marinehaven van Den Helder lag. Landingsvaartuigen van het Korps Mariniers gingen aan boord van het gigantische transportschip. Dat had echter te maken, zo liet een marinewoordvoerder weten, met de Joint Arctic Training (JAT) van de mariniers. Voor deze jaarlijkse training in Noorwegen zijn veel middelen nodig en die worden ieder jaar verscheept op deze manier. Zr.Ms. Rotterdam neemt materieel na de oefening weer mee terug.
